«Έστ' ήμαρ ότε Φοίβος πάλιν ελεύσεται καί ές αεί έσεται».


Κυριακή 10 Αυγούστου 2014

ΘΗΣΕΥΣ ΚΑΙ ΑΡΙΑΔΝΗ






Αλλά ας επανέλθουμε στο σημείο όπου ο Θησεύς νικώντας τον Μινώταυρο παίρνει μαζί του εκτός από τους νέους και νέες των Αθηνών που έσωσε και την Αριάδνη της οποίας η συμβολή στην νίκη του αυτή ήταν καίρια και σίγουρα δεν θα έμενε ατιμώρητη από τον βασιλιά και πατέρα της Μίνωα, την οποία και αφήνει στην Νάξο. Εκεί, όπως αναφέρεται από τους αρχαίους συγγραφείς της Ελληνικής Προϊστορίας, η Αριάδνη έπεσε θύμα αρπαγής του Διονύσου:


« …κα δι νυκτς μετ ριάδνης κα τν παίδων ες Νάξον φικνεται. νθα Διόνυσος ρασθες ριάδνης ρπασε, κα κομίσας ες Λμνον μίγη.κα γενν Θόαντα Στάφυλον Ονοπίωνα κα Πεπάρηθον.» ( Απολλοδώρου Βιβλιοθήκη Επιτομή , κεφ.1 παραγρ. 9)


Και ο Πλούταρχος στο έργο του « Βίοι Παράλληλοι» στο κεφάλαιο περί Θησέως και συγκεκριμένα στο 20, 1 – 5 εξιστορεί όλες τις εκδοχές κατά τις οποίες γίνεται λόγος τόσο για την Νάξο όσο και για την Κύπρο αλλά και επίσης την περίπτωση εκείνη να πρόκειται και για δυό διαφορετικές γυναίκες με το ίδιο όνομα. Συγκεκριμένα λέει:


20.1 «…πολλο δ λόγοι κα περ τούτων τι λέγονται κα περ τς ριάδνης, οδν μολογούμενον χοντες. ο μν γρ πάγξασθαί φασιν ατν πολειφθεσαν π το Θησέως, ο δ ες Νάξον π ναυτν κομισθεσαν Ονάρ τ ερε το Διονύσου συνοικεν…»

λένε λοιπόν πως όταν ο Θησέας την εγκατέλειψε εκείνη κρεμάσθηκε ή ακόμη πως την άφησε στην Νάξο όπου εκεί παντρεύτηκε τον ιερέα του Διονύσου Οίναρο




20.2 «…νιοι δ κα τεκεν κ Θησέως ριάδνην Ονοπίωνα κα Στάφυλον· ν κα Χος ων στ περ τς αυτο πατρίδος λέγων· τήν ποτε Θησείδης κτισεν Ονοπίων. δ στν εφημότατα τν μυθολογουμένων, πάντες ς πος επεν δι στόματος χουσιν. διον δέ τινα περ τούτων λόγον κδέδωκε Παίων μαθούσιος.


Μερικοί λένε πως και παιδιά έκανε με τον Θησέα η Αριάδνη τους Οινωπίωνα και Στάφυλο. Μάλιστα ένας από τους απογόνους του  λέγεται πως είναι και ο Ίων ο Χίος ο περίφημος ποιητής την πατρίδα του οποίου είχε κτίσει ο γιός του Θησέα Οινωπίων.
20.3 «…τν γρ Θησέα φησν π χειμνος ες Κύπρον ξενεχθέντα κα τν ριάδνην γκυον χοντα, φαύλως δ διακειμένην π το σάλου κα δυσφοροσαν, κβιβάσαι μόνην, ατν δ τ πλοί βοηθοντα πάλιν ες τ πέλαγος π τς γς φέρεσθαι. τς ον γχωρίους γυνακας τν ριάδνην ναλαβεν κα περιέπειν θυμοσαν π τ μονώσει, κα γράμματα πλαστ προσφέρειν, ς το Θησέως γράφοντος ατ, κα περ τν δνα συμπονεν κα βοηθεν· ποθανοσαν δ θάψαι μ τεκοσαν.»

" δηλαδή εξ'αιτίας μεγάλης θαλασσοταραχής που συνάντησε το πλοίο του Θησέα κοντά στην Κύπρο, άφησε στο νησί την Αριάδνη ο Θησέας επειδή η εγκυμοσύνη της την ταλαιπορούσε πολύ. Εκεί οι ντόπιες γυναίκες με ψεύτικα γράμματα την έκαναν να πιστέψει πως την εγκατέλειψε ο Θησεύς και πως εκείνες θα την βοηθούσαν στον τοκετό. Η Αριάδνη από την λύπη της πέθανε χωρίς να προλάβει να γεννήσει..."


20.4 « πελθόντα δ τν Θησέα κα περίλυπον γενόμενον τος μν γχωρίοις πολιπεν χρήματα, συντάξαντα θύειν τ ριάδν, δύο δ μικρος νδριαντίσκους δρύσασθαι, τν μν ργυρον, τν δ χαλκον. ν δ τ θυσί το Γορπιαίου μηνς σταμένου δευτέρ κατακλινόμενόν τινα τν νεανίσκων φθέγγεσθαι κα ποιεν περ δίνουσαι γυνακες· καλεν δ τ λσος μαθουσίους, ν τν τάφον δεικνύουσιν, ριάδνης φροδίτης.

 Όταν επέστρεψε ο Θησέας και έμαθε το τραγικό συμβάν έδωσε χρήματα στους ντόπιους για να φτιάξουν δυο ανδριάντες και να θυσιάζουν προς τιμή της Αριάδνης. Ο ένας εκ των ανδριάντων ήταν αργυρός και ο άλλος χάλκινος και το άλσος όπου τιμούσαν την κρητικοπούλα και όπου λέγεται πως βρισκόταν ο τάφος της το έλεγαν Αριάδνης Αφροδίτης. 


20.5 «…κα Ναξίων δέ τινες δίως στοροσι δύο Μίνωας γενέσθαι κα δύο ριάδνας, ν τν μν Διονύσ γαμηθναί φασιν ν Νάξ κα τος περ Στάφυλον τεκεν, τν δ νεωτέραν ρπασθεσαν π το Θησέως κα πολειφθεσαν ες Νάξον λθεν, κα τροφν μετ ατς νομα Κορκύνην, ς δείκνυσθαι τάφον. ποθανεν δ κα τν ριάδνην ατόθι κα τιμς χειν οχ μοίας τ προτέρ. τ μν γρ δομένους κα παίζοντας ορτάζειν, τς δ ταύτ δρωμένας θυσίας εναι πένθει τιν κα στυγνότητι μεμιγμένας.»

Και στην Νάξο λένε πως υπήρχαν δυο Μίνωες και δυο Αριάδνες εκ των οποίων η μία παντρεύεται τον Διόνυσο και γεννά τον Στάφυλο την άλλη την έκλεψε ο Θησέας  και όταν την εγκατέλειψε ήρθε στην Νάξο με την τροφό της την Κορκύνη. Και αυτή την Αριάδνη όταν πέθανε τιμούσαν οι Νάξιοι όχι όμως με τόσες τιμές όπως την άλλη του Διονύσου. Γιατι της μεν πρώτης οι εορτές ήταν χαρούμενες της δε άλλης χαρακτηρίζονταν από πένθος και λύπη.


Στην συνέχεια ο Θησέας έρχεται στην Δήλο όπου και θυσιάζει στον Θεό Απόλλων, στον οποίο και αφιέρωσε τον μίτο. Μάλιστα γίνεται λόγος και για έναν χορό που χόρεψε προς τιμή του Θεού ο ήρωας, κατά τον οποίο μιμούμενος τις πολύπλοκες κυκλικές στοές του Λαβυρίνθου, στροβιλιζόταν με ελικοειδείς κινήσεις. Τον νέο αυτό χορό τον οποίο χόρεψε κοντά στον βωμό Κερατώνα (λεγόταν έτσι επειδή ήταν κατασκευασμένος από κέρατα, και φυσικά νοούμε τον συσχετισμό με τον Μινώταυρο), ονομάσανε οι κάτοικοι της Δήλου, Γέρανο:

21.1 «…ες Δλον κατέσχε· κα τ θε θύσας κα ναθες τ φροδίσιον παρ τς ριάδνης λαβεν, χόρευσε μετ τν ϊθέων χορείαν ν τι νν πιτελεν Δηλίους λέγουσι, μίμημα τν ν τ Λαβυρίνθ περιόδων κα διεξόδων, ν τινι υθμ παραλλάξεις κα νελίξεις χοντι γιγνομένην.


21.2 «…καλεται δ τ γένος τοτο τς χορείας π Δηλίων γέρανος, ς στορε Δικαίαρχος. χόρευσε δ περ τν Κερατνα βωμόν, κ κεράτων συνηρμοσμένον εωνύμων πάντων. ποισαι δ κα γνά φασιν ατν ν Δήλ, κα τος νικσι τότε πρτον π κείνου φοίνικα δοθναι».(Πλουτάρχου Βίοι Παράλληλοι, Περί Θησέως)


Έτσι λοιπόν όπως εξιστορεί και ο Πλούταρχος, μετά τον χορό ο ήρωας έκανε αγώνες γυμνικούς, οι οποίοι μάλιστα καθιερώθηκαν στον νησί της Δήλου, όπου οι νικητές των αγώνων λάμβαναν κλάδο Φοίνικα ως έπαθλο. Για τον Φοίνικα μαθαίνουμε από τον Φίλωνα ο οποίος περιγράφοντας κατασκευές κτισμάτων στην Βαβυλώνα παρατηρούσε ότι οι δοκοί αυτών ήταν κατασκευασμένοι από Φοίνικα επειδή όπως χαρακτηριστικά λέει, « …το ξύλον τούτων μήτε σήπτεται, μήτε βαρυνόμενον προς τα κάτω κάμπτεται, ως τα άλλα, αλλά τουναντίον προς τα άνω ανίσταται η κάμψις και δια ταύτα άρα ήτον σύμβολον νίκης…»