«Έστ' ήμαρ ότε Φοίβος πάλιν ελεύσεται καί ές αεί έσεται».


Πέμπτη 26 Μαΐου 2011

Η ΜΕΤΑ ΧΕΙΡΩΝΟΣ ΖΩΗ ΤΟΥ ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ

 
ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ, θυμίαμα μάνναν.


Ιητήρ πάντων Ασκληπιέ, δέσποτα

Παιάν,

Θέλγων ανθρώπων πολυαλγέα πήματα

Νούσων,

Ηπιόδωρε, κραταιέ, μόλοις κατάγων

υγίειαν,

και παύων νούσους χαλεπάς, θανάτοιό

τε  κήρας.

Αυξιθαλής κόρε, απαλεξικακ’ ,

ολβιόμοιρε,

Φοίβου Απόλλωνος κρατερόν θάλος

αγλαότιμον,

εχθρέ νόσων, Υγίειαν έχων σύλλεκτρον

αμεμφθή,

ελθέ μάκαρ, σωτήρ, βιοτής τέλος εσθλόν

οπάζων.

( Ορφέος Ύμνος εις Ασκληπιόν.)




Εις Ασκληπιόν


«Ω, εσύ Ασκληπιέ, ιατρέ των πάντων, ώ δέσποτα

Παιάν,

Που μαγεύεις τα εκ των νόσων παθήματα

των ανθρώπων, που προξενούν μεγάλους πόνους,

εσύ που καταπραϋνεις με τα δώρα σου,

ο ισχυρός,

είθε να έλθεις φέρων εις ημάς,

την υγείαν.

Και καταπαύων τις βαριές ασθένειες και

τον ολέθριον θάνατο, συ ώ νέε που συντελείς

εις την αύξησιν και απομακρύνεις τα κακά, ο

καλότυχος,

εσύ το ισυρό βλαστάρι, το πολιτίμητο του

Φοίβου Απόλλωνος, ο εχθρός των νοσημάτων,

Που έχεις άμεμπτον σύζυγον την Υγείαν,

Έλα, μακάριε, σωτ΄ρα μας, δίδων εις ημάς

Καλόν τέλος του βίου.» 
 ( μετάφραση από το Βιβλίο του Ιωάννου Πασσά : «Τα Ορφικά», υπό Κωνσταντίνου Χασάπη. Υμνος 67, εις Ασκληπιόν, σελ. 239. ) .


Και επανερχόμενοι στον Θείο Ασκληπιό, ας δούμε και την μετά τον Χείρωνα ζωή του. Ως σύζυγός του, αναφέρεται  η Ηπιώνη, την οποία λέγουν κόρη του Μέροπα σημαντικού μυθικού βασιλιά της νήσου Κώ.  Ο Μέροψ χαρακτηριζόταν ως «γηγενής» ή ως γιος του Τρίοπα. Οι κάτοικοι του νησιού ονομάζονταν «Μέροπες», δηλαδή θνητοί, και η ίδια η νήσος «Μεροπίς» και αργότερα, μέχρι σήμερα, Κως από το όνομα της κόρης του Μέροπα, την Κώ. Ο Μέροψ είχε πάρει ως σύζυγό του την Εχέμεια και όταν αυτή πέθανε ο Μέροψ δεν έπαυε να την πενθεί, μέχρι που ήθελε να αυτοκτονήσει, οπότε η θεά Ήρα πρόλαβε και τον μεταμόρφωσε σε αετό. Ο Μέρωπας πέταξε ψηλά στον ουρανό και εκεί τον κράτησε ο Δίας για πάντα. Ο Οβίδιος προχώρησε περισσότερο και έγραψε ότι κατόπιν ο αετός αυτός μεταφέρθηκε από την Ήρα στον νυκτερινό ουρανό και είναι ο σημερινός αστερισμός Αετός. Εκτός από την Κω, άλλα παιδιά του Μέροπα ήταν ο Εύμηλος, η Κλυτίη και η Τιτανίς.

Με την Ηπιόνη ο Ασκληπιός γεννά πέντε θυγατέρες. Την Ιασώ, την Αίγλη, την Πανάκεια, την Υγιεία και την Ακεσώ. Θεωρείτε δε η Ηπιόνη δευτερεύουσα θεότητα και μάλιστα της έχουν αφιερώσει άγαλμα το οποίο βρίσκεται στην Επίδαυρο δίπλα σε αυτό του Ασκληπιού. Ο Μαχάων και ο Ποδαλείριος αναφέρονται επίσης ως γιοί του Θεού.Τα πρόσωπα αυτά είναι τόσο συνδεδεμένα με τον θεό της Ιατρικής ώστε μετά τον θάνατό του φαίνονται να το ακολουθούν στενά, εν είδη συνοδοί-θεραπευτές, τόσο σε θέμα λατρείας όσο και ίασης.
«Συνοδοί του Ασκληπιού υπήρχαν άπειροι και πρώτον η Ηπιόνη (η ανακουφίζουσα), η οποία φέρεται ως σύζυγός του και μήτηρ των Ασκληπιαδών, αλλ’ εν Κώ εθεωρείτο κόρη του. Οι δύο Ασκληπιάδαι, οι οποίοι κατά τον Αριστείδην ήσαν οι παντοτινοί ακόλουθοί του ή οι αναγγέλοντες την άφιξήν του. Η Υγεία, κατ’ άλλους θυγάτηρ και κατ’ άλλους σύζυγος του Ασκληπιού, περιγραφομένη από τους ποιητές ως απαλά μειδιώσα με  απαστράπτοντας οφθαλμούς θεότης, ιδιαιτέρως υπό του Απόλλωνος εκτιμωμένη. Αι εικαστικαί τέχναι τον απέδιδαν με όλην την ζωηρότητα και την δροσερότητα της ευεξίας και της νεότητος. Άλλαι γυναικείαι μορφαί του περιβάλλοντος του Ασκληπιού ήσαν η Ιασώ, η Πανάκεια, η Αίγλη και η Ακεσώ, όλες θυγατέρες του. Ανδρικαί δε αναφέρονται ο Τελεσφόρος, όπως εν Περγάμω τον ονόμαζον, δαίμων αγαθός της αναρρώσεως, ο Άκεσις, ο οποίος όμως φαίνεται ότι ήτο ο ίδιος με τον Τελεσφόρον, αλλά με το επιδαύριον όνομά του, και ο Θάρρων ή Δάρρων των Μακεδόνων, ο δαίμων της αισιοδοξίας. Συχνότατα επίσης εκ των Θεών τον συνώδευεν η Αθηνά Υγεία.»   ( Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό του «Ηλίου», Ιωαν. Δ. Πασσά).