«Έστ' ήμαρ ότε Φοίβος πάλιν ελεύσεται καί ές αεί έσεται».


Σάββατο 7 Ιουλίου 2012

ΠΑΛΑΜΗΔΗΣ ( Μέρος Α΄)



Από τους τρείς γιούς που απέκτησε ο Ναύπλιος απ’ την Κλυμένη κόρη του βασιλιά της Κρήτης Κατρέα, ο Παλαμήδης είναι εκείνος που πραγματικά άφησε πίσω του χρυσές σελίδες στην Ελληνική Προϊστορία. Προικισμένος με νου μεγαλειώδη και μαθητεύσας όπως ήδη προαναφέραμε δίπλα στον σοφό Κένταυρο Χείρωνα, θεωρείται εφευρέτης πολλών πραγμάτων ξεκινώντας απ’ το σπουδαιότερο που έχει να κάνει με τα γράμματα της Αλφαβήτου. 
Τα γράμματα π, φ και χ ή το α, β, γ, δ, ε, ι, κ, λ, μ, ν, ο, π, ρ, σ, τ, υ. Μάλιστα ο Οδυσσέας χλευάζοντάς τον ( θα αναφέρουμε πιο κάτω τον λόγο αυτής της αντιπάθειας του ήρωα προς τον Παλαμήδη), του έλεγε να μην καυχάται που βρήκε το Υ, διότι αυτό το σχηματίζουν και οι Γέρανοι όταν πετάνε. Από αυτό τον σχολιασμό του Οδυσσέα ονομάζονται οι Γέρανοι « όρνεα του Παλαμήδους». ( Ωγυγίας Μέρος ΣΤ’, Βιβλ. Γ’ κεφ. Β’) .

 Από την ίδια πηγή διαβάζουμε πως ο Παλαμήδης έγινε και άριστος εποποιός και φιλόσοφος ευφυέστατος! Μάλιστα λέγεται πως άφησε πολλά ποιήματα τα οποία όμως εξαφάνισαν είτε ο Αγαμέμνων( θα δούμε στην συνέχεια γιατί) είτε ακόμη και ο ίδιος  ο Όμηρος, «… και δια τούτον δεν αναφέρει λόγον περί αυτού, επειδή αν ανέφερε τον Παλαμήδη, δεν εδύνατο να πλάση την Οδύσσειαν…» (Ωγυγίας Μέρος ΣΤ’, Βιβλ. Γ’ κεφ. Β’).

Ακόμη ότι επινόησε τους αριθμούς, το στρατιωτικό σύνθημα, τις τάξεις των στρατιωτών και τις διαιρέσεις σε τάγματα και λόχους. Επίσης τους κύβους, για να περνούν την ώρα τους οι στρατιώτες κατά την διάρκεια της πολιορκίας, τους οποίους έπαιζε, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Αθανάσιος Σταγειρίτης ( Ωγυγίας Μέρος ΣΤ’, Βιβλ. Γ’ κεφ. Β’) , με τον Θερσίτη Αιτωλό, γιο του Άγριου και εγγονό του Πορθάονα και του Ευρύτου.

Ο Θερσίτης είναι κυρίως γνωστός ως ο μόνος, ίσως, καθαρά «αρνητικός» χαρακτήρας στον Τρωικό Πόλεμο. Μέσα στο στρατόπεδο των Ελλήνων ήταν παρασιτικό στοιχείο, ένας δειλός που μόνο έβριζε, φιλονικούσε και προκαλούσε συνεχώς με την αυθάδη συμπεριφορά του. Η κακή ψυχή του ίσως οφειλόταν και στην άσχημη εμφάνισή του: ήταν αλλήθωρος, κουτσός και στραβοπόδαρος, με ελάχιστα μαλλιά στο κεφάλι του. Υπάρχει μια τοιχογραφία του Πολυγνώτου στη «Λέσχη των Κνιδίων» στους Δελφούς όπου παριστάνει τον Θερσίτη γενειοφόρο, να παίζει κύβους (ζάρια) με τον Παλαμήδη, όπως μας πληροφορεί ο Παυσανίας (Φωκικά  κεφ.31, παρ. 1) : «…ε δ πίδοις πάλιν ς τ νω τς γραφς, στιν φεξς τ κταίωνι Αας κ Σαλαμνος, κα Παλαμήδης τε κα Θερσίτης κύβοις χρώμενοι παιδι, το Παλαμήδους τ ερήματι…»

Ακόμη και στα «Κορινθιακά» του Παυσανία αναφέρεται η εφεύρεση των κύβων απ’ τον Παλαμήδη, συγκεκριμένα : «…πέραν δ το Νεμείου Δις Τύχης στν κ παλαιοτάτου ναός, ε δ Παλαμήδης κύβους ερν νέθηκεν ς τοτον τν ναόν…» ( Παυσανίου Περιήγησις, Κορινθιακά, κεφ. 20 παρ. 2 )


Παρασκευή 6 Ιουλίου 2012

ΝΑΥΠΛΙΟΣ ΚΑΙ ΑΥΓΗ


Όπως είπαμε ο Ναύπλιος που είχε λάβει μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία, ήταν μεγάλος θαλασσοπόρος, ίσως σε κάποιο από αυτά τα θαλάσσια ταξίδια του βρέθηκε στην Κρήτη και ο Κατρεύς του έδωσε τις δυό του κόρες.
 Όμως ακόμη μια περίπτωση που έχει να κάνει με κόρη που δίνεται στον Ναύπλιο, με την διαφορά πως στην περίπτωση αυτή ζητήθηκε από τον πατέρα της, η εξόντωσή της, ήταν όταν ο βασιλιάς της Αρκαδίας  Άλεος  διεπίστωσε πως η κόρη του Αύγη είχε μείνει έγκυος, ιέρεια της Αλέαιας Αθηνάς ούσα, από τον Ηρακλή. Τότε την έδωσε στον Ναύπλιο για να την ρίξει στην θάλασσα. Αυτός όμως την λυπήθηκε και την έδωσε σε κάποιους ξένους  της  Καρίας στην Μικρά Ασία και συγκεκριμένα στον Τεύθραντα βασιλιά της Τευθρανίας.
«…Ηρακλής πανιν ες τν ρκαδίαν, κα καταλύσας παρ λε τ βασιλε, τ θυγατρ τούτου λάθρ μιγες Αγ κα ταύτην ποιήσας γκυον ες Στύμφαλον πανλθεν. λεως δ´ γνον τ πεπραγμένον, ς τς γαστρς γκος μήνυσε τν φθοράν, ζήτει τν φθείραντα. τς δ´ Αγης ποφαινομένης τι βιάσαιτο ατν ρακλς, πιστήσας τος π ταύτης λεγομένοις ταύτην μν παρέδωκε Ναυπλί φίλ καθεσττι, κα προσέταξε καταποντίσαι. Αγη δ´ παγομένη ες Ναυπλίαν, κα γενομένη κατ τ Παρθένιον ρος, π τν δίνων καταβαρουμένη παρλθεν ες τν πλησίον λην ς πί τινα χρείαν ναγκαίαν· τεκοσα δ παιδίον ἄῤῥεν πέλιπε τ βρέφος ες τινας θάμνους κρύψασα. μετ δ τατα Αγη μν πηλλάγη πρς τν Ναύπλιον, κα καταντήσασα τς ργείας ες τν ν Ναυπλί λιμένα παραδόξου σωτηρίας τυχεν· γρ Ναύπλιος καταποντίσαι μν ατν κατ τς ντολς οκ κρινε, ξένοις δέ τισι Καρσν ναγομένοις ες τν σίαν δωρήσασθαι·  ( Διώδορος Σικελιώτης Βιβλ. Ιστ. 4, 33, 8-9)
Αλλά και στον Απολλόδωρο διαβάζουμε σχετικά :
«…παριὼν δὲ Τεγέαν Ἡρακλῆς τὴν Αὔγην Ἀλεοῦ θυγατέρα οὖσαν ἀγνοῶν ἔφθειρεν. ἡ δὲ τεκοῦσα κρύφα τὸ βρέφος κατέθετο ἐν τῷ τεμένει τῆς Ἀθηνᾶς. λοιμῷ δὲ τῆς χώρας φθειρομένης, Ἀλεὸς εἰσελθὼν εἰς τὸ τέμενος καὶρευνήσας τὰς τῆς θυγατρὸς ὠδῖνας εὗρε. τὸ μὲν οὖν βρέφος εἰς τὸ Παρθένιον ὄρος ἐξέθετο. καὶ τοῦτο κατὰ θεῶν τινα πρόνοιαν ἐσώθη· θηλὴν μὲν γὰρ ἀρτιτόκος ἔλαφος ὑπέσχεν αὐτῷ, ποιμένες δὲνελόμενοι τὸ βρέφος Τήλεφον ἐκάλεσαν αὐτό. Αὔγην δὲδωκε Ναυπλίῳ τῷ Ποσειδῶνος ὑπερόριον ἀπεμπολῆσαι. ὁ δὲ Τεύθραντι τῷ Τευθρανίας ἔδωκεν αὐτὴν δυνάστῃ, κἀκεῖνος γυναῖκα ἐποιήσατο.
(Απολλοδ. Βιβλ. Β΄ κεφ. 7 παρ. 4 ).

Αλλά και ο Παυσανίας δεν προσδιορίζει τον Ναύπλιο σαν γιό του Ποσειδώνα και της Αμυμώνης, συγκεκριμένα λέει: «... τὴν δὲ Εἰλείθυιαν οἱ Τεγεᾶται--καὶ γὰρ ταύτης ἔχουσιν ἐν τῇγορᾷ ναὸν καὶγαλμα-- ἐπονομάζουσιν Αὔγην ἐν γόνασι, λέγοντες ὡς Ναυπλίῳ παραδοίη τὴν θυγατέρα Ἄλεος ἐντειλάμενος ἐπαναγαγόντα αὐτὴν ἐς θάλασσαν καταποντῶσαι: τὴν δὲς ἤγετο πεσεῖν τε ἐς γόνατα καὶ οὕτω τεκεῖν τὸν παῖδα, ἔνθα τῆς Εἰλειθυίας ἐστὶ τὸερόν. οὗτος ὁ λόγος διάφορος μέν ἐστιν ἑτέρῳ λόγῳ, λάθρᾳ τὴν Αὔγην τεκεῖν τοῦ πατρὸς καὶκτεθῆναι τὸν Τήλεφον λέγοντι ἐς τὸρος τὸ Παρθένιον καὶ τῷ παιδὶκκειμένῳ διδόναι γάλα ἔλαφον: λέγεται δὲ οὐδὲν ἧσσον καὶ οὗτος ὑπὸ Τεγεατῶν ὁ λόγος..» ( Παυσανίας Αρκαδικά ,κεφ.  48, παρ. 7)