«Έστ' ήμαρ ότε Φοίβος πάλιν ελεύσεται καί ές αεί έσεται».


Τρίτη 16 Φεβρουαρίου 2010

ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ,Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΙΛΙΟΥ...



Όπως είπαμε λοιπόν διάδοχος στον θρόνο για την Βασιλεία των Μυκηνών έμεινε ο Αγαμέμνων ο οποίος μεγάλωσε την εδαφική του κυριαρχία μετά την κατάληψη της Σικυώνας, μια από τις σπουδαιότερες πόλεις της Κορινθίας. Έλαβε δε γυναίκα του την Κλυταιμνήστρα την κόρη του Τυνδάρεω, βασιλιά της Σπάρτης.
«…τν δ' γαμέμνονα τροφς μετ το Μενελάου γει πρς Πολυφείδεα, κρατοντα Σικυνος,ς πάλιν τούτους πέπομφε πρς Ατωλν Ονέα.μετ' ο πολ Τυνδάρεως τούτους κατάγει πάλιν,ο τν Θυέστην μν ατν ρας βωμ φυγόνταρκώσαντες διώκουσιν οκεν τν Κυθηρίαν.ο δ Τυνδάρεω γαμβρο γίνονται θυγατράσιν…» ( Απολλοδώρου Βιβλιοθήκη, Επιτομή Β΄, 15)
Όμως για να δείτε που ουδόλως τυχαίες δεν είναι οι συνενώσεις οικογενειών, από τα πανάρχαια ακόμη χρόνια(προφανώς πάντα έτσι ήταν, αφού πίσω από όλα βρίσκεται ο άνθρωπος με ότι αυτό μπορεί να τον χαρακτηρίζει...), ο Σπαρτιάτης βασιλιάς Τυνδάρεως, ήταν εγγονός του Θεού των ανέμων Αιόλου. Μάλιστα και η μητέρα του δεν ήταν καμιά τυχαία θνητή,  αλλά η Ναϊάδα Βατεία.
Ο Τυνδάρεως λοιπόν είχε παντρευτεί την Λήδα κόρη του Θεστίου, βασιλιά της Αιτωλίας, η οποία μέσω του Διός είχε αποκτήσει τους δίδυμους αδερφούς Κάστορα και Πολυδεύκη αλλά και την Ωραία Ελένη. Όλοι νομίζω πως γνωρίζουμε εκείνο το πολύ ωραίο περιστατικό, όπου ο Ζεύς μεταμορφωμένος σε Κύκνο έρχεται σε συνένωση με την Λήδα. Πόσους καλλιτέχνες δεν έχει εμπνεύσει αυτή η ιστορία!!!
Από την Λήδα ο Τυνδάρεως αποκτά την Κλυταιμνήστρα, την Τιμάνδρα και την Φιλονόη. Την Κλυταιμνήστρα παντρεύεται ο Αγαμέμνων και την Ωραία Ελένη ο αδερφός του Μενέλαος. «...Μενέλαος δ λένην γαμε κα βασιλεύει Σπάρτης, Τυνδάρεω τν βασιλείαν δόντος ατ.…» ( Απολλοδώρου Βιβλιοθήκη, Επιτομή Β΄, 15)
 Και είναι η Ελένη που γίνεται η αιτία ενός μακροχρόνιου πολέμου, του Τρωικού, που θα φέρει τον Αγαμέμνονα για πάνω από 10 χρόνια μακριά από τις πολύχρυσες Μυκήνες και την γυναίκα του!!! Με την οποία γυναίκα,   ο Βασιλιάς των Μυκηνών αποκτά την Ιφιγένεια (Ιφιάνασσα κατά τον Όμηρο) την Ηλέκτρα (Λαοδίκη επίσης κατά τον Όμηρο) και την Χρυσόθεμι. Αλλά και έναν γιό, τον περίφημο Ορέστη!!!
«…κα γίνεται ατ ( Αγαμέμνων) πας μν ρέστης, θυγατέρες δ Χρυσόθεμις λέκτρα φιγένεια...» ( Απολλοδώρου Βιβλιοθήκη, Επιτομή Β΄, 16)
Ο Αγαμέμνων που εν τω μεταξύ είχε καταστήσει τις Μυκήνες μια πολύ μεγάλη δύναμη και την πιο τρανή πόλη της Ελλαδικής, μετά την απόφαση των Ελλήνων να εκστρατεύσουν κατά της Τροίας χρίζεται Αρχιστράτηγος όλων των Ελλήνων και συνεισφέρει με εκατό πλοία συν τα 60 που δανείζει στους Αρκάδες. Μ’  έναν στόλο από 1200 (χίλια διακόσια) πλοία συγκεντρώνονται οι Έλληνες ( Αχαιούς τους ονομάζει ο Όμηρος) στην Αυλίδα.  Μια Βοιωτική παραλιακή πόλη στον Ευβοϊκό κόλπο κοντά στον Εύριπο. Ενώ λοιπόν βρίσκονταν όλοι εκεί και έτοιμοι να ξεκινήσουν, ο Αγαμέμνων σε κυνήγι που είχε πάει στην περιοχή, σκοτώνει, χωρίς να το γνωρίζει, το ιερό ελάφι της Θεάς Αρτέμιδος. Σηκώνει λοιπόν η Θεά, από την οργή και την λύπη της μαζί, αντίθετους ανέμους και έτσι εμποδίζει τα πλοία να αναχωρήσουν. Τότε ο Μάντης Κάλχας λέει πως η Άρτεμης μόνο με έναν τρόπο θα εξευμενιστεί. Με την θυσία της κόρης του Αγαμέμνονα!!! Και τότε είναι που διαδραματίζεται το πρώτο συγκλονιστικό γεγονός του Τρωικού Πολέμου με την επικείμενη θυσία της κόρης του Αρχιστρατήγου Αγαμέμνονα,  που όπως είπε ο Κάλχας:  έπρεπε να θυσιασθεί για να φυσήξει ούριος άνεμος που θα βοηθούσε τον στόλο να αποπλεύσει προς το Ίλιον.


Εκεί καταφθάνει η Κλυταιμνήστρα,  με την κόρη της Ιφιγένεια,  ανυποψίαστη εντελώς και μάλλον ξεγελασμένη,  αφού ο Αγαμέμνων της είπε πως την ήθελε στην Αυλίδα  για να την αρραβωνιάσει με τον Αχιλλέα!!! Αντί λοιπόν αρραβώνων και χαρών  μαθαίνει από τον άνδρα  και βασιλιά της Αγαμέμνονα,  πως θα πρέπει να θυσιαστεί η ίδια της η κόρη στην θεά Άρτεμη.
Εδώ, σ' αυτό το σημείο να αναφερθώ στο έργο του Σοφοκλή  «Ιφιγένεια εν Αυλίδι», όπου ο μεγάλος αυτός τραγικός ποιητής μας,  έχει γράψει έναν καταπληκτικό μονόλογο της Ιφιγένειας,  η οποία προσπαθεί να καθησυχάσει την οργισμένη και πικραμένη συνάμα μητέρα της, αιτιολογώντας το γιατί είναι απαραίτητη αυτή η θυσία!!! Ένα μεγαλείο βγαίνει μέσα από  κάθε λέξη που χρησιμοποιεί ο μεγάλος μας τραγικός  ποιητής, Σοφοκλής, μια δύναμη ψυχής και η απόδειξη πως είναι μια πριγκίπισσα πραγματική και από κάθε άποψη!!!  Ενώ ο Ορέστης ο οποίος ήταν πολύ μικρός, σχεδόν μωρό, σπαρταράει στο κλάμα γαντζωμένος από το πόδι του πατέρα του σα να θέλει να τον εμποδίσει να προβεί σ' αυτόν τον σκληρό αποχωρισμό με την αγαπημένη του αδερφή!!!  Είναι πραγματικά μια υπέροχη σκηνή που πλημμυρίζει από συναισθήματα τόσο ποικίλα αλλά και τόσο έντονα!!!
Αλλά και στου  Απολλοδώρου την Βιβλιοθήκη, ( Επιτομή Γ΄, παραγρ.22) διαβάζουμε σχετικά με τον χρησμό περί της θυσίας της Ιφιγένειας:
 «…το δ χρησμο τούτου γενομένου, πέμψας γαμέμνων πρς Κλυταιμνήστραν δυσσέα κα Ταλθύβιον φιγένειαν τει, λέγων πεσχσθαι δώσειν ατν χιλλε γυνακα μισθν τς στρατείας.πεμψάσης δ κείνης γαμέμνων τ βωμ παραστήσας μελλε σφάζειν,ρτεμις δ ατν ρπάσασα ες Ταύρους έρειαν αυτς κατέστησεν, λαφον ντ' ατς παραστήσασα τ βωμ·ς δ νιοι λέγουσιν, θάνατον ατν ποίησεν…»
Υπάρχουν αναφορές που τοποθετούν την θυσία σε διαφορετικά μέρη, όπως στα Μέγαρα αλλά και για την σωτηρία της Ιφιγένειας από την Θεά και για το που βρέθηκε μετά από αυτή την παρέμβαση:
«…λέγουσι δ εναι κα φιγενείας ρον· ποθανεν γρ κα ταύτην ν Μεγάροις. γ δ κουσα μν κα λλον ς φιγένειαν λόγον π ρκάδων λεγόμενον, οδα δ σίοδον ποιήσαντα ν καταλόγ γυναικν φιγένειαν οκ ποθανεν, γνώμ δ ρτέμιδος κάτην εναι· τούτοις δ ρόδοτος μολογοντα γραψε Ταύρους τος πρς τ Σκυθικ θύειν παρθέν τος ναυαγούς, φάναι δ ατος τν παρθένον φιγένειαν εναι τν γαμέμνονος…»  
Δηλαδή: « Λένε ( οι Μεγαρείς), ότι έχουν και ηρώο της Ιφιγένειας, γιατί και αυτή πέθανε στα Μέγαρα. Από τους Αρκάδες όμως άκουσα άλλη εκδοχή και γνωρίζω ότι ο Ησίοδος στο ποίημά του « Κατάλογος γυναικών» δεν αναφέρει ότι η Ιφιγένεια πεθαίνει. Λέει πως γίνεται Εκάτη χάρη στην απόφαση της Άρτεμης. Ο Ηρόδοτος συμφωνεί με τους Αρκάδες και γράφει ότι οι Ταύριοι, κοντά στην Σκυθία, θυσιάζουν ναυαγούς σε μια παρθένα Ιφιγένεια, κόρη του Αγαμέμνονα…»(Εκδόσεις Κάκτος)   Μας λέει ο Παυσανίας στα Αττικά ( 43,1), αναφερόμενος στα σχετικά με την θυσία της Ιφιγένειας, αναφερόμενα.