«Έστ' ήμαρ ότε Φοίβος πάλιν ελεύσεται καί ές αεί έσεται».


Τρίτη 19 Ιανουαρίου 2010

ΠΕΛΟΨ Ο ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΚΡΑΤΑΙΟΣ ...

Και μετά τον Τάνταλο και το τραγικό τέλος του στην ανθρώπινη ζωή γιατί εκεί στην άλλη, στα Τάρταρα, τέλος καθώς λέγεται, δεν υπήρξε, παρά μια αέναη τιμωρία,  έρχεται στην βασιλεία αλλά και στο προσκήνιο, ο υιός του,  ο Πέλοψ που με την επέμβαση των Θεών σώθηκε, όπως αναφέρει ο Απολλόδωρος στην Βιβλιοθήκη του:
« …ὅτι Πέλοψ σφαγες ν τ τν θεν ράν κα καθεψηθες ραιότερος ν τ ναζωώσει γέγονε, κα κάλλει διενεγκν Ποσειδνος ρώμενος γίνεται, ς ατ δίδωσιν ρμα πόπτερον· τοτο κα δι θαλάσσης τρέχον τος ξονας οχ γραίνετο…» (Επιτομή,κεφ.2, παρ. 3)
Ο Πέλοψ λοιπόν έμαθε περί της αρματοδρομίας που είχε ανακοινώσει ο Οινόμαος ο βασιλιάς της Πίσας στην Ήλιδα ο οποίος επειδή δεν επιθυμούσε να παντρέψει την πανέμορφη κόρη του ( σύμφωνα με κάποιον χρησμό θα τον φόνευε ο γαμβρός του), οργάνωσε τις αρματοδρομίες και όποιος τον νικούσε σε αυτές θα γινόταν και γαμβρός και βασιλιάς της Πίσας.
Ο Οινόμαος ποντάριζε εκ του ασφαλούς σε αυτούς τους αγώνες αφού τα άλογά του ήταν δώρο του πατέρα του Θεού Άρη («...χων γρ πλα τε κα ππους παρ ρεος θλον τίθει τος μνηστρσι τν γάμον…» Απολλοδ. Βιβλιοθ. Επιτομη κεφ. 2, παρ. 4), και φυσικά ανίκητα σ' οποιαδήποτε μάχη ή αγώνα. Ο πονηρός Πέλοπας όμως, γιός του Ταντάλου δεν ήταν; Τι άλλο από πονηρή και ύπουλη σκέψη θα έκανε έ; Θα μου πείτε πονηρά λειτουργούσε και ο Οινόμαος έτσι το πράγμα κατά κάποιο τρόπο αντισταθμίζεται... Ο πονηρός λοιπόν Πέλοπας χρηματίζει έναν δούλο του Οινομάου υπεύθυνο του άρματος του βασιλιά της Πίσας και φθείρει τον έναν τροχό του άρματος. Λέγεται όμως,  πως η Ιπποδάμεια μόλις είδε τον Πέλοπα τον ερωτεύτηκε και εκείνη ήταν που έπεισε τον δούλο του πατέρα της, Μύρτιλο να βοηθήσει τον Πέλοπα. «…ού( του Πέλοπος) το κάλλος ιδούσα η Ιπποδάμεια έρωτα έσχεν αυτού και πείθει Μύρτιλον, τον Ερμού παίδα συλλαβέσθαι αυτώ…» (Απολλοδ. βιβλιοθ. Επιτομή, κεφ. 2 παρ. 6).  Έτσι όταν συναγωνίζεται ο Οινόμαος με τον Πέλοπα με την μεγάλη ταχύτητα που είχαν αναπτύξει οι ίπποι του φεύγει ο τροχός τσακίζεται το άρμα και ο Οινόμαος ο οποίος εκσφενδονίζεται , πέφτει νεκρός. Έτσι νίκησε στον αγώνα και έτσι έκανε γυναίκα του την Ιπποδάμεια ο Πέλοψ.
«…ὄπισθεν δέ στι το ναο τάφος Μυρτίλου. τοτον ρμο παδα εναι Μυρτίλον λέγουσιν λληνες, νιοχεν δ ατν Ονομά: κα πότε φίκοιτό τις μνώμενος το Ονομάου τν θυγατέρα, μν πείγετο Μυρτίλος σν τέχν το Ονομάου τς ππους, δ ν τ δρόμ τν μνηστρα, πότε γγς γένοιτο, κατηκόντιζεν. πποδαμείας δ ρα μν κα ατς Μυρτίλος, ς δ τν γνα τόλμως χων πεκε κα νιόχει τ Ονομά. τέλος δ κα ναφανναι το Ονομάου προδότην φασν ατν παχθέντα ρκοις, ς ο νύκτα Πέλοψ μίαν πποδαμεί συγγενέσθαι παρήσει. ναμιμνήσκοντα ον τν ρκων Πέλοψ ξέβαλεν κ τς νεώς: Φενεται δ το Μυρτίλου τν νεκρ κβληθέντα π το κλύδωνος λέγουσιν νελόμενοι θάψαι, κα νύκτωρ κατ τος ναγίζουσιν ατ…» ( Παυσανία Αρκαδικά, κεφ. 14, παραγρ. 10-11) 
Ο Μυρτίλος ήταν γιός του Ερμή και άριστος ηνίοχος, ώστε τον είχε ο Οινόμαος πάντα στο άρμα του. Αγαπούσε και αυτός την Ιπποδάμεια αλλά δεν τόλμησε να συναγωνισθεί με τους υπόλοιπους μνηστήρες. Μετά την προδοσία προς τον Οινόμαο και τον θάνατο αυτού, ο Πέλοπας μαζί με την αρπαγή της Ιπποδάμειας πήρε μαζί του και τον Μυρτίλο. Όμως όταν σταμάτησαν στον Γεραιστό της Εύβοιας, για να φέρει νερό ο Πέλοπας της Ιπποδάμειας, ο Μυρτίλος προσπάθησε να την αποπλανήσει. Το λέει αυτό η Ιπποδάμεια του Πέλοπα, όταν γύρισε και εκείνος σκότωσε τον Μυρτίλο, ρίχνοντάς τον στην θάλασσα. Ο Μυρτίλος καθώς έπεφτε στην θάλασσα καταράστηκε τον Πέλοπα αλλά και την γενιά του. « … δ ιπτούμενος ρς θετο κατ το Πέλοπος γένους…» ((Απολλοδ. βιβλιοθ. Επιτομή, κεφ. 2 παρ. 8). 
 Το πτώμα του Μυρτίλου, που παρασύρθηκε από τα ρεύματα, βρήκαν στις ακτές τους οι Φενεάτες, και από αυτό το γεγονός ονομάστηκε το Πέλαγος Μυρτώο. Οι Φενεάτες τιμούν τον Μυρτίλο με νυκτερινές τελετές μια φορά τον χρόνο.
Έπρεπε όμως να καθαρθεί από τον φόνο, τόσο του Οινομάου όσο και του Μυρτίλου, ο Πέλοψ, και γι’  αυτό πηγαίνει στον Ωκεανό. Τον καθαρμό τον πραγματοποιεί ο Ήφαιστος.  Επιστρέφει κατόπιν  στην Πίσα,  παντρεύεται την Ιπποδάμεια και γίνεται βασιλιάς στην θέση του Οινομάου. « …Πέλοψ δ ποθανόντος Ονομάου τήν τε Πισαίαν σχε κα λυμπίαν…» ( Παυσανίου Ηλειακά, κεφ. 1 , παραγρ.7)
Μάλιστα τόση ήταν η χαρά των συμπατριωτών του στην Φρυγία,  όπως πληροφορούμαστε στην Ωγυγία, ώστε χόρευαν λέει,  οι φρύγες χορό επινίκιο κατά τον φρυγικό τρόπο,  τον Κόρδακα αποκαλούμενο. Και έκτισαν ναό αφιερωμένο στην Άρτεμη, της Κορδάκας Αρτέμιδος όπως τον είπαν και κάθε χρόνο γιόρταζαν και θυσίαζαν για τα επινίκια του Πέλοπα. «…σημεά στιν ερο Κορδάκας πίκλησιν ρτέμιδος, τι ο το Πέλοπος κόλουθοι τ πινίκια γαγον παρ τ θε ταύτ κα ρχήσαντο πιχώριον τος περ τν Σίπυλον κόρδακα ρχησιν…» (Παυσανίου Ηλειακά,μέρος Β΄,κεφ.22,παραγρ.1)

Ο Πέλοψ ως βασιλιάς της Πίσας επέκτεινε την βασιλεία του λίγο-λίγο ώστε έφθασε κάποια στιγμή να εξουσιάζει τόσο μεγάλο μέρος της Απίας που την μετονόμασε σε Πελοπόννησο, « … κα τν χώραν φ´ αυτο Πελοπόννησον προσηγόρευσεν…» (Διοδώρου Σικελιώτου, Δ΄, 73),μία ονομασία που μέχρι σήμερα ισχύει για να δείχνει την κραταιά του Πέλοπος εξουσία, η οποία έμελλε να χαράξει με πολύ βαθιά γράμματα, όχι μονάχα το μέλλον του Πέλοπα αλλά και των απογόνων του που θα έρχονταν σε λίγο στο φώς μιας μοναδικής από κάθε άποψης μοιραίας γενιάς...