ΗΡΑΚΛΕΙΔΕΣ (ΜΕΡΟΣ Γ')

Ο Τήμενος λοιπόν βασιλιάς του Άργους πλέον, είχε τρείς γιούς τον Αγέλαο, Ευρύπολο και Καλλία. Ή όπως αλλού αναφέρονται  ως παιδιά του οι: Κεισός, Κερύνης, Φάλκης, Αγραίος και ένα κορίτσι η Υρνηθώ. Αυτήν πήρε γυναίκα του ο Δηϊφόντης, ο γιός του Αντιμάχου γιού του Θρασυάνορα που ήταν παιδί του Κτησίππου, γιού του Ηρακλή από την Δηϊάνειρα. Τον Δηϊφόντη τον είχε στρατηγό ο Τήμενος και τον εκτιμούσε ιδιαιτέρως και είχε δείξει την προτίμησή του στην διαδοχή του βασιλείου του Άργους. Του είχε δώσει την εξουσία της Επιδαύρου. Αλλά τα παιδιά του Τημένου, επαναστάτησαν και με την βοήθεια των κατοίκων της Τιτάνης,  μιας  μικρής  πόλης  της Κορίνθου,  που ανήκε στην Σικυωνία, σκότωσαν τον Τήμενο,  αλλά ο στρατός τους ήθελε βασιλιά τους τον Δηϊφόντη και την Υρνηθώ. Εκείνοι τότε ήρθαν στην Επίδαυρο να πάρουν την Υρνηθώ και να λύσουν την συγγένεια με τον Δηϊφόντη. Την πήραν λοιπόν έξω από την πόλη και της είπαν πολλά άσχημα για τον άνδρα της και της ζήτησαν να τον αφήσει και να γυρίσει στο Άργος. Τότε εκείνη τους απάντησε πως ο Δηϊφόντης είναι άξιος άνθρωπος,  έντιμος και ισάξιος του πατέρα της Τημένου και φυσικά ότι είναι ο σύζυγός της. Απεναντίας χαρακτήρισε τα αδέρφια της πατροκτόνους και ανάξιους να ονομάζονται παιδιά του Τημένου. Εκείνοι όμως. χωρίς διόλου να πτοηθούν από την αντίδραση και τα λόγια της αδερφής τους, την άρπαξαν και με βία την έβαλαν πάνω στην άμαξα πηγαίνοντάς την στο Άργος. Όμως ο Δηϊφόντης μαζί με τους Επιδαυρίους,  τους κατεδίωξε και σκότωσε τον Κερύνη. Τον δε Φάλκη επειδή κρατούσε στην αγκαλιά του την έγκυο Υρνηθώ απέφυγε να τον τοξεύσει μήπως κατά λάθος κάνει κακό στην γυναίκα του,  αλλά προσπάθησε να πάρει πίσω την Υρνηθώ μέσα από τα χέρια του. Ο Φάλκης όμως κρατώντας όλο και πιο σφικτά την αδερφή του της επέφερε θανατηφόρο σφίξιμο και στην συνέχεια κατάφερε να ξεφύγει. Ο Δηϊφόντης έθαψε στο σημείο εκείνο την γυναίκα του,  το οποίο ονομάσθηκε Υρνήθιον χωρίον. Έκτισε και Ηρώο προς τιμή της.

Την βασιλεία τώρα του Άργους αναλαμβάνει ο Κείσος ο μεγαλύτερος γιός του Τημένου,  αλλά οι Αργείοι δεν ήταν διόλου ευχαριστημένοι πλέον από αυτού του είδους την μοναρχία έως την στιγμή που επί του Μέλτα  γιού του Λακήδα,  απογόνου του Μήδωνα από το γένος του Τημένου, έπαυσαν το είδος αυτό εξουσίας. Αυτός ήταν και ο τελευταίος βασιλιάς του Άργους αφού το 650 π. Χ. οι Αργείοι όπως αναφέραμε έβαλαν τέλος στον θεσμό της Βασιλείας.

«…Ἀργεῖοι δέ, ἅτε ἰσηγορίαν καὶ τὸ αὐτόνομον ἀγαπῶντες ἐκ παλαιοτάτου, τὰ τῆς ἐξουσίας τῶν βασιλέων ἐς ἐλάχιστον προήγαγον, ὡς Μήδωνι τῷ Κείσου καὶ τοῖς ἀπογόνοις τὸ ὄνομα λειφθῆναι τῆς βασιλείας μόνον. Μέλταν δὲ τὸν Λακήδου δέκατον ἀπόγονον Μήδωνος τὸ παράπαν ἔπαυσεν ἀρχῆς καταγνοὺς ὁ δῆμος…» (Παυσανίου Κορινθιακά, κεφ.19,παραγρ.2)

Αν και οι αναφορές του παρόντος αφορούν τους προϊστορικούς χρόνους, αξίζει και έχει βαρύτητα να αναφερθούμε στον  Φείδωνα,  που ως απόγονος του Ηρακλέους,  εβασίλευσε στο Άργος περί το 875 π.Χ. και σ’αυτόν αποδίδεται η  εύρεση των μέτρων βάρους, αλλά και τα νομίσματα. Αυτός λοιπόν είχε έναν αδερφό, τον Κάρανο ο οποίος μη αντέχοντας να ιδιωτεύει πήρε στρατό από τον βασιλιά αδερφό του, αλλά και από άλλους βασιλιάδες της Πελοποννήσου, συμμάχησε με τον βασιλιά των Θρακών, τον Ορεστώντα και επέτυχε να καταλάβει πολλές περιοχές της Βόρειας Ελλάδος, τις οποίες μοίρασε στους συμμάχους που είχε μαζί του.  Ο Κάρανος πήρε την παραθαλάσσια περιοχή.

 Η Βόρειος Ελλάδα ονομαζόταν Μακεδονία από τον γιό του Δία και της Θυίας κόρης του Δευκαλίωνα, όπως μας αφηγείτε ο Ησίοδος:

«Η δ’υποκυσσαμένη Διΐ τερπικεραύνω, Υιέ δύο, Μάγνητα, Μακεδόνα θ’ιπποχάρμην. Οι περί Πιερίην και Όλυμπον δώματ’ έναιον…»

Σ’αυτές τις περιοχές λοιπόν βασίλευσε ο Κάρανος  30 χρόνια και στην συνέχεια ο Κοίνος 28 χρόνια και μετά ο Τυρίμνας 45  χρόνια και εν συνεχεία ο Περδίκας ο Α΄, τέταρτος στην σειρά βασιλιάς της Μακεδονίας,  από το γένος του Ηρακλέους, από όπου και ξεκινά ουσιαστικά η ένδοξη ιστορία των Μακεδόνων.

Να σημειώσουμε εδώ ένα γεγονός που έχει ιδιαίτερη σημασία και αφορά κυρίως την πολιτική που ακολουθούσαν οι ηγεμόνες των Μακεδόνων στα πλαίσια της εξάπλωσης της αυτοκρατορίας τους και αφορά την αποδοχή των ντόπιων πληθυσμών που θέλησαν να ενσωματώσουν σ’αυτήν.

Ο Κάρανος όταν εγκαταστάθηκε σε Πιερία και Ημαθία πολέμησε έναν γείτονα βασιλιά τον Κισσέα και αφού τον νίκησε έστησε τρόπαιο νίκης,  κατά τα πρώτυπα των Αργείων ηγεμόνων. Όμως ένα λιοντάρι από τον Όλυμπο το έριξε κάτω και από τότε δεν μπόρεσαν να το βρούν πουθενά. Εθεώρησαν λοιπόν αυτό ως σημάδι και για τον λόγο αυτό δεν έστησαν ποτέ ξανά τρόπαιο, ούτε αυτός ούτε οι απόγονοί του ούτε καν ο κραταιός Φίλιππος και ο Μεγάλος Αλέξανδρος,  επειδή ως ελέγετο βλέποντας το τρόπαιο οι αντίπαλοι μένουν για πάντα εχθροί και αδιάλλακτοι. Να πως το περιγράφει ο  περιηγητής Παυσανίας στα Βοιωτικά ( κεφ.40, παραγρ. 8-9) :

«…λέγεται δὲ ὑπὸ Μακεδόνων Καρανὸν βασιλεύοντα ἐν Μακεδονίᾳ κρατῆσαι μάχῃ Κισσέως, ὃς ἐδυνάστευεν ἐν χώρᾳ τῇ ὁμόρῳ: καὶ ὁ μὲν τρόπαιον ὁ Καρανὸς κατὰ νόμους τοὺς Ἀργείων ἔστησεν ἐπὶ τῇ νίκῃ: ἐπελθόντα δέ φασιν ἐκ τοῦ Ὀλύμπου λέοντα ἀνατρέψαι τε τὸ τρόπαιον <καὶ> ἀφανισθῆναι, <συνεῖναι τε> γνώμῃ.  Καρανὸν [δὲ] οὐκ εὖ βουλεύσασθαι βαρβάροις τοῖς περιοικοῦσιν ἐς ἔχθραν ἐλθόντα ἀδιάλλακτον,καταστῆναί <τε> χρῆναι [γὰρ] μήτε ὑπὸ αὐτοῦ Καρανοῦ μήτε ὑπὸ τῶν ὕστερον βασιλευσόντων Μακεδονίας τρόπαια ἵστασθαι, εἰ ἐς εὔνοιάν ποτε τοὺς προσχώρους ὑπάξονται. μαρτυρεῖ δὲ τῷ λόγῳ καὶ Ἀλέξανδρος, οὐκ ἀναστήσας οὔτε ἐπὶ Δαρείῳ τρόπαια οὔτε ἐπὶ ταῖς Ἰνδικαῖς νίκαις…»

Η αναφορά για την καταγωγή του Μακεδονικού Βασιλείου,  έγινε για να δώσουμε ένα ακόμη παράδειγμα της δαιμόνιας ( με την αρχαιοελληνική έννοια του όρου: δαιμόνιος= εύστροφος, οξύνους, ικανός, πολυτάλαντος, ευφευρετικός κ.λ.π.)  Αργείας φυλής , αλλά και το γεγονός,  που ιστορικά αποδεικνύεται, και θέλει τους Πελασγούς Αργείους,  εν είδη γεννητόρων, σχεδόν όλων των Ελληνικών Βασιλείων !

ΗΡΑΚΛΕΙΔΕΣ (μέρος Β')

Μετά από αυτή την κίνηση των Αθηναίων φυσικό ήταν το μένος του Ευρυσθέα, να μεγαλώσει σε τέτοιο βαθμό ώστε ο ίδιος εκστράτευσε εναντίον τους μαζί με τους γιούς του. Οι Αθηναίοι τότε τον αντιμετώπισαν μαζί με τους Ηρακλείδες με αρχηγούς τον Ύλλο, Ιόλαο και από πλευράς Αθηναίων στρατηγός ήταν ο Θησέας ή ο γιός του. Στην μάχη που ακολούθησε και ήταν σφοδρότατη οι Ηρακλείδες με τους Αθηναίους επικράτησαν κατά κράτος και σκότωσαν όλους τους γιούς του Ευρυσθέα,  ο οποίος υποχωρώντας κυνηγήθηκε από τον Ιόλαο που τον έπιασε κοντά στα Μέγαρα στις Σκιρωνίδες πέτρες και του έκοψε το κεφάλι. Στην συνέχεια έφερε το κεφάλι του ως τρόπαιο και το έδωσε στην Αλκμήνη η οποία του έβγαλε τα μάτια!!! Έτσι κυριεύτηκε ολόκληρη η Πελοπόννησος από τους Ηρακλείδες.

Όμως ένας τρομερός λοιμός έπεσε στην Πελοπόννησο και τότε είπαν πως αυτό συμβαίνει επειδή οι γιοί του Ηρακλή ήρθαν πριν από τον χρόνο που έπρεπε να έρθουν. Αναγκάστηκαν λοιπόν να γυρίσουν πάλι πίσω στην Αττική και επέστρεψαν στον Μαραθώνα όπου και παρέμειναν. Τότε ο Ύλλος,  ο αξιότερος όλων των γιών του Ηρακλή, εκτελώντας την πατρική επιθυμία,  πήρε γυναίκα του την Ιόλη και κατέστρωνε σχέδια πώς θα οργανώσει την κάθοδο στην Πελοπόννησο. Πήγε λοιπόν στο Μαντείο των Δελφών,  όπου ο χρησμός του είπε ότι: τότε θα ήταν έτοιμος όταν θα ερχόταν ο τρίτος καρπός. Παρερμηνεύοντας όμως τον χρησμό ο Ύλλος νόμισε πως αναφερόταν στον τρίτο χρόνο και πραγματικά μετά από μια τριετία έκανε την εκστρατεία με αποτέλεσμα να τον νικήσει ο Τισαμενός απόγονος του οίκου των Τανταλιδών, βασιλιάς ολοκλήρου του Βασιλείου του Άργους.

 «…Ἔχεμος ὁ Ἀερόπου τοῦ Κηφέως τοῦ Ἀλέου τὴν Ἀρκάδων ἔσχεν ἀρχήν. ἐπὶ τούτου Δωριεῖς κατιόντας ἐς Πελοπόννησον ὑπὸ ἡγεμόνι Ὕλλῳ τῷ Ἡρακλέους Ἀχαιοὶ περὶ ἰσθμὸν τὸν Κορινθίων κρατοῦσι μάχῃ, καὶ Ἔχεμος ἀποκτίννυσιν Ὕλλον μονομαχήσαντά οἱ κατὰ πρόκλησιν. τάδε γὰρ ἐφαίνετο εἰκότα εἶναί μοι μᾶλλον ἢ ὁ πρότερος λόγος, ἐν ᾧ βασιλεύειν τε Ἀχαιῶν τηνικαῦτα Ὀρέστην ἔγραψα καὶ Ὕλλον [καὶ] Ὀρέστου βασιλεύοντος ἀποπειρᾶσαι καθόδου τῆς ἐς Πελοπόννησον…»(Παυσανίου Αρκαδικά, κεφ.5,παραγρ.1)

Εδώ ο Παυσανίας μας λέει πως υπάρχει και η υπόθεση ότι:  η μονομαχία του Εχέμου με τον Ύλλο να έγινε επί βασιλείας του Ορέστη. Όπως και να έχει,  η ουσία είναι πως ο Ύλλος σκοτώνεται,  όπως και ο γιός του Αριδαίος ή Κλεοδαίος,  επίσης  από τον Τισσαμενό όπως και ο Αριστόμαχος στην τρίτη μονομαχία. Ύστερα από καιρό, τα παιδιά του Αριστομάχου, εγγονού του Ύλλου από τον γιό του Αριδαίο ή Κλεοδαίο,  πήγαν στο Μαντείο να πάρουν πάλι χρησμό. Όταν ο χρησμός επανελήφθη ακριβώς ο ίδιος, εκείνοι εξεπλάγησαν και νόμισαν πως τους κορόϊδευε η Πυθία. Και στην παρατήρηση που έκαναν πήραν την απάντηση πως: εκείνοι είχαν παραφράσει τον χρησμό και όταν γίνεται λόγος για τρίτο καρπό εννοείται η Τρίτη γενιά και όχι ο τρίτος χρόνος! Μάλιστα τους υπεδείχθη και ο τρόπος που θα το κάνουν : « Νικην σοι φαίνουσι Θεοί δι’ οδοίο στενύγρων», δηλαδή με στόλο να περάσουν και έτσι δοκίμασαν από τον Ισθμό, όμως έπαθαν μεγάλη ζημιά. Πήγαν ξανά στο Μαντείο και πήραν τον χρησμό που διευκρίνιζε: « Ου κατά γην λέγω στενύγρη αλλά την ευρυγαστέρα».

Έτσι ο Τήμενος, γιός του Αριστομάχου, πήγε στην Ναύπακτο και έφτιαξε πλοία. Μάλιστα από αυτό πήρε και η πόλη το όνομά της, Ναύπακτος από το ναυπηγείν. Όταν όμως γίνονταν αυτά, ο Αριστόδημος ένας από τους γιούς του Αριστομάχου σκοτώθηκε, μάλλον από τον γιό του Πυλάδη ή από κεραυνό. Ακόμη ένα τραγικό γεγονός συνέβη,  με τον θάνατο του μάντη Κάρνου,  με αποτέλεσμα να διαλυθεί το στράτευμα. Στο νέο χρησμό που πήρε ο Τήμενος του υπαγορεύθη να στείλει εξορία τον φονιά του Κάρνου, τον Ιππότη,  γιό του Φύλαντα του Αντιόχου,  γιού του Ηρακλή, και να πάρει για οδηγό τον τριόφθαλμο Όξυλο.

«…τὸν μὲν Ἱππότην ἐφυγάδευσαν, τὸν δὲ τριόφθαλμον ἐζήτουν. καὶ περιτυγχάνουσιν Ὀξύλῳ τῷ Ἀνδραίμονος, ἐφ᾽ ἵππου καθημένῳ μονοφθάλμου (τὸν γὰρ ἕτερον τῶν ὀφθαλμῶν ἐκκέκοπτο τόξῳ)…» (Απολλοδώρου Βιβλιοθήκη, Βιβλίο Β΄, κεφ.8, παραγρ.3)

Έτσι λοιπόν εισέβαλαν στην Πελοπόννησο τόσο από ξηράς όσο και από θαλάσσης και την κατέλαβαν σκοτώνοντας και τον Τισαμενό. Τώρα κάτοχοι της Πελοποννήσου οι Ηρακλείδες την μοιράζουν σε τρία μέρη. Στο Άργος, την Λακεδαίμονα και την Μεσσηνία. Βασιλείς στα βασίλεια αυτά είναι οι γιοί του Ύλλου. Με κλήρωση λοιπόν έλαβαν: ο Τήμενος το Άργος, τα παιδιά του Αριστόδημου την Λακεδαίμονα και ο Κρεσφόντης, γιός και αυτός του Αριστόμαχου,  την Μεσσηνία, μάλλον με δόλο, όπως λέει στην Ωγυγία ο Σταγειρίτης. Και έγινε αυτό ως εξής.

Ο Κρεσφόντης έβαλε ως κλήρο ένα σβώλο χωμάτινο ο οποίος διαλύθηκε στο νερό όπου είχαν βάλει οι υπόλοιποι τους κλήρους τους και κληρώθηκαν πρώτοι. Έτσι αυτός που υποτίθεται πως είχε μείνει τελευταίος έπαιρνε την Μεσσηνία. Μετά έκτισαν βωμούς προς τιμή του πατρώου Διός και έκαναν θυσία. Αλλά βρήκαν στους βωμούς τρία σημάδια που προμάντευαν κάτι. Ήταν δε αυτά τα σημάδια τα εξής: στο βωμό των Αργείων βρήκαν έναν βάτραχο, σ’ αυτό τον Λακεδαιμονίων έναν δράκο και στων Μεσσηνίων μια αλεπού. Είπαν τότε οι Μάντεις ότι οι Αργείοι δεν πρέπει να εκστρατεύσουν έξω από την χώρα τους πλέον. Οι Λακεδαιμόνιοι θα είναι γενναίοι, ανδρείοι και τολμηροί στις εκστρατείες και οι Μεσσήνιοι πανούργοι.

«…ἐπὶ δὲ τοῖς βωμοῖς οἷς ἔθυσαν εὗρον σημεῖα κείμενα οἱ μὲν λαχόντες Ἄργος φρῦνον, οἱ δὲ Λακεδαίμονα δράκοντα, οἱ δὲ Μεσσήνην ἀλώπεκα. περὶ δὲ τῶν σημείων ἔλεγον οἱ μάντεις, τοῖς μὲν τὸν φρῦνον καταλαβοῦσιν ἐπὶ τῆς πόλεως μένειν ἄμεινον (μὴ γὰρ ἔχειν ἀλκὴν πορευόμενον τὸ θηρίον), τοὺς δὲ δράκοντα καταλαβόντας δεινοὺς ἐπιόντας ἔλεγον ἔσεσθαι, τοὺς δὲ τὴν ἀλώπεκα δολίους…»(Απολλοδώρου Βιβλιοθήκη, Βιβλίο Β΄, κεφ.8, παραγρ.5)