«Έστ' ήμαρ ότε Φοίβος πάλιν ελεύσεται καί ές αεί έσεται».


Τετάρτη 27 Απριλίου 2011

ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ-ΧΕΙΡΩΝ

Όταν ο Απόλλων πήρε το βρέφος-Ασκληπιό από την ψυχορραγούσα Κορωνίδα έπρεπε να το δώσει κάπου ώστε να ανατραφεί όπως αρμόζει στον γιό ενός Θεού. Έτσι ο Ασκληπιός βρίσκεται στον Κένταυρο Χείρωνα που όπως φαίνεται και γενικότερα στην Προϊστορία, ο Χείρων αποτέλεσε σημείο αναφοράς στην ανατροφή πολλών ηρώων… Ποιος όμως ήταν ο Κένταυρος Χείρων;

Η Φιλύρα μια από τις Ωκεανίδες, «Ωκεανίς Φιλύρα», ήταν η μητέρα του σοφού Κενταύρου και πατέρας του ο Κρόνος: «Εγένετο δε και Κρόνου και Φιλύρας Χείρων διφυής Κένταυρος…»( Απολλοδώρου  «Βιβλιοθήκη», Βιβλίο Α΄, κεφ. 2, παρ. 4). Η Φιλύρα ήταν θεότητα της ανάρρωσης, της ευωδίας, της γραφής και της ομορφιάς αλλά και των αρωμάτων.

Όταν ο Κρόνος, που είχε ερωτευτεί την Φιλύρα, έγινε αντιληπτός από την σύζυγό του Ρέα, μεταμορφώθηκε σε άλογο, και αυτή η μεταμόρφωση έδωσε στον Χείρωνα την διφυή του μορφή. Αν και οι υπόλοιποι Κένταυροι που αναφέρονται στην Προϊστορία θεωρούνται ταραξίες, με άγριες διαθέσεις και μάλλον κάπως «πρωτόγονοι» με κτηνώδη ένστικτα, εν τούτοις ο Χείρων αποτελεί την εξαίρεση, αφού η παρουσία του αντιπροσωπεύει την αφθονία και την ευλογία όπως φαίνεται από το γεγονός ότι δίδαξε σε διάφορους ήρωες τις εν δυνάμει αγαθοεργές δυνάμεις του φυσικού κόσμου –τις τέχνες της αστρολογίας, της βοτανικής, της θεραπείας, του κυνηγιού, της πολεμικής τέχνης, κυρίως όμως την άσκηση των δικών τους πηγαίων εσωτερικών προσόντων και χαρισμάτων, κάτι που όχι μόνον τότε αλλά και πάντα θεωρούνται Θεία δώρα μέσω της κληρονομιάς του πατρικού κυττάρου… Και αφού τα «Θεία Δώρα» απλόχερα παραχωρούνταν σε κάποιους, έπρεπε μαζί με εκείνη την ευλογία να υπάρξει και η κατάλληλη εισαγωγή στην μαθητεία της καλλιέργειάς τους.

Ο Χείρων κατέχει μια εγγενή γνώση του φυσικού κόσμου και αυτή καλείται να περάσει δια της διδασκαλίας στους μαθητές του και φυσικά στον Ασκληπιό. Και η διφυής του μορφή, έτσι όπως ακριβώς την περιγράφει ο Απολλόδωρος, ενέχει μαζί με την σοφία (μορφή ανθρώπινη) και την αγριότητα της φύσης(άλογο). Όμως την ευγενή αγριότητα που λειτουργεί θετικά στην περίπτωση του Χείρωνος, που αν μη τι άλλο έρχεται μέσω της διφυούς του μορφής να «γεφυρώσει» το χάσμα ανάμεσα στην φύση και τον άνθρωπο(πολιτισμό), μέσω της διδασκαλίας διαβιβάζει τις ιδιότητες του φυσικού κόσμου προς ωφέλεια του ανθρώπου(πολιτισμού), όπως είπαμε.

Έτσι ο Ασκληπιός διδάσκεται από τον σοφό Κένταυρο την ιατρική, κληρονομικό χάρισμα εκ του πατρός του Απόλλωνος. Εδώ να σημειώσουμε πως ενώ ο Απόλλων είναι ο Θεός της θεραπείας εν τούτοις δίνει τον γιό του στον Χείρωνα να τον διδάξει. Διαπιστώνουμε λοιπόν την αναγνώριση της υπεροχής προς το «αρχέγονο» αφού ο Χείρων προϋπήρξε των Θεών του Ολύμπου.
Όλοι οι μαθητές του Χείρωνος διδάσκονταν το κυνήγι. Μέσω αυτού επετύγχαναν πρωτίστως την άσκηση του σώματος, την παρατήρηση της φύσης και τις ευεργετικές επιδράσεις της. Έτσι διαπλάθονταν τα σώματα εύρωστα, αλλά και ο νούς οξύνονταν από την παρακολούθηση των θηραμάτων κυρίως δε την παρατήρηση της φύσεως, όπως προείπαμε. Πολύ δε περισσότερο ο Ασκληπιός που ως γιατρός έπρεπε πρώτα ο ίδιος να είναι υγιής και δυνατός.
Ο Παντελής Ιωαννίδης, στο βιβλίο του « Η Άγνωστη Προϊστορία των Ελλήνων» γράφει περί της εκπαίδευσης των νέων της μυθικής Ελλάδας:
«Κατά τα τότε έθιμα, τα ελληνόπουλα άρχιζαν την μόρφωσή τους στα στάδια, στα γυμναστήρια και στα σχολεία, και συμπλήρωναν την εξάσκησή τους στα κυνήγια.
Στα σχολεία δυνάμωναν την σκέψη τους. Στα στάδια και στα γυμναστήρια χαλύβδωναν τα κορμιά τους, και στην ύπαιθρο κυνηγώντας λέοντες και αρκούδες, γιγάντωναν το ψυχικό τους σθένος. Έπρεπε να δαμάσουν την φύση στην αγριότερή της εκδήλωση, και να γίνουν ταχύποδες σαν τον Αχιλλέα και τον Έκτορα.
Ύστερα θα έρχονταν ο καιρός να γίνουν ήρωες στα πεδία των μαχών και διάσημοι στους ορίζοντες του Πνεύματος. Ο τίτλος του ενάρετου και γενναίου άνδρα, στην Ελλάδα, ήταν ζηλευτός.
«…Αρετή, γεμάτη κόπους για την γενεά των ανθρώπων, της ζωής εσύ ωραίο κυνήγι. Για να πεθάνει κανείς για σένα στην Ελλάδα τέτοιος θάνατος είναι ζηλευτός. Συ ρίχνεις στην ψυχή  μας πόθο ισοθάνατο, πιο μεγάλο κι’ από γονείς και από πλούτο…» ( Αριστοτέλης, ύμνος προς Ερμείαν, Δίδυμος Ι, στιχ. 36).
Γράφει ο Αριστοτέλης υμνώντας την ελληνική αρετή.»
( Παντελή Ιωαννίδη, « Η Άγνωστη Προϊστορία των Ελλήνων» εκδόσεις «ΔΙΟΝ» , σελ. 111).