«Έστ' ήμαρ ότε Φοίβος πάλιν ελεύσεται καί ές αεί έσεται».


Κυριακή 19 Σεπτεμβρίου 2010

ΠΡΟΙΤΟΣ


Μετά τον θάνατο του Άβαντος εγγονού του Δαναού και γιού της Υπερμνήστρας και του Λυγκέα, τα παιδιά που είχε αποκτήσει με την Ωκαλεία κόρη του Μαντινέως, Ακρίσιος και Προίτος μάχονταν για την διαδοχή της Βασιλείας του Άργους. Σ’ αυτή την διαμάχη νικητής βγήκε ο Ακρίσιος ο οποίος έδιωξε τον αδερφό του Προίτο από την πόλη του Άργους και εκείνος πήγε στην Λυκία όπου βασιλιάς τότε ήταν ο Ιοβάτης ή  Αμφιάνακτας όπως κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν. 

Η Λυκία βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο της Μικράς Ασίας και όπως έχουν τα ευρήματα αποδείξει τα ίχνη της μυκηναϊκής επιρροής είναι εμφανή κάτι που αποφαίνεται στο γεγονός ότι κάνουμε λόγο για ελληνική επικράτεια. Ο Ηρόδοτος ονομάζει τους πρώτους κατοίκους Μιλυούς και την χώρα τότε να λέγεται Μιλυάς.

Στην συνέχεια και αφού βρέθηκαν υπό την κυριαρχία των Τερμιλών παίρνουν την τελική τους ονομασία και λέγονται Λύκιοι. Τερμιλία ή Γιγαντία την καταγράφει ως αρχική ονομασία και ο ιστορικός Ησύχιος. Εδώ να σημειώσουμε πως αναφέρεται ότι: από τον Λύκο, με καταγωγή από την Αττική, λέγεται πως ονομάστηκε έτσι η περιοχή ή από κάποιον άλλο Λύκο. Ένας άλλος λοιπόν,  Λύκος, είναι ο γιός της Θαλάσσης και ένας από τους Τελχίνες, ο οποίος λένε πως έδωσε την αδερφή του Αλία για σύζυγο, στον Θεό Ποσειδώνα. 
Οι Τελχίνες σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία, άλλοτε φέρονται ως θνητοί και άλλοτε ως μυθικοί δαίμονες, ανάλογα με τους μύθους. Το πρώτο όνομα Τελχίν το συναντούμε να αναφέρεται  ως πατέρας του Άπιδος. Τον οποίο Άπι, ο Παυσανίας στα Κορινθιακά αναφέρει όχι ως  γιό του Φορωνέα και της Κερδούς, αλλά του Εύρωπα, γιού του αυτόχθονα Αιγιαλέως,  από την περιοχή της Σικυώνος:  «…Αγιαλέως δ Ερωπα γενέσθαι φασίν, Ερωπος δ Τελχνα, Τελχνος δ πιν. οτος πις ς τοσόνδε ηξήθη δυνάμεως, πρν Πέλοπα ς λυμπίαν φικέσθαι, ς τν ντς σθμο χώραν πίαν π' κείνου καλεσθαι...» ( κεφ.5, παραγρ. 6-7)
Κάμειρος


Θεωρούνταν παιδιά της Θάλασσας, της Γης ή του Πόντου και περιγράφονται ως άποδες και άχειρες αλλά έχουν  όμως πτέρυγες. Κατά τη αρχαία παράδοση οι Τελχίνες, που ήταν εννέα στον αριθμό, προέρχονταν από τη Κρήτη "κουροτροφήσαντες" τον Δία, εξ ου και καλούνταν Κουρήτες. 
Στη συνέχεια αυτοί πήγαν στη Κύπρο και αργότερα στη Ρόδο όπου και κλήθηκε η νήσος, εξ’  αυτών, Τελχινίς. Εκεί ίδρυσαν πολλές πόλεις μεταξύ των οποίων ήταν η Κάμειρος, η Ιάλυσος και η Λίνδος.

Η Θεά Ρέα λέγεται πως παράδωσε σ’ αυτούς τον Ποσειδώνα, τον οποίο και ανάθρεψαν με τη κόρη του Ωκεανού Καφείρα, και όταν εκείνος ανδρώθηκε έλαβε ως σύζυγο την αδελφή των Τελχίνων την Αλία από την οποία απέκτησε έξι γιους και μια κόρη την "Ρόδην" από την οποία και στη συνέχεια ονομάσθηκε έκτοτε η νήσος Ρόδος.  

«Τν δ νσον τν νομαζομένην όδον πρτοι κατκησαν ο προσαγορευόμενοι Τελχνες· οτοι δ´ σαν υο μν Θαλάττης, ς μθος παραδέδωκε, μυθολογονται δ μετ Καφείρας τς κεανο θυγατρς κθρέψαι Ποσειδνα, έας ατος παρακαταθεμένης τ βρέφος.» ( Διόδωρος Σικελιώτης Ιστορική Βιβλιοθήκη,  κεφ. 5, παραγρ. 55) και επίσης στην ίδια παράγραφο διαβάζουμε:


«…Ποσειδνα δ νδρωθέντα ρασθναι λίας τς τν Τελχίνων δελφς, κα μιχθέντα {ταύτ} γεννσαι παδας ξ μν ἄῤῥενας, μίαν δ θυγατέρα όδον, φ´ ς τν νσον νομασθναι…»


Κατά σχετική επίσης παράδοση οι Τελχίνες εξορίστηκαν από τη Ρόδο από τους Ηλιάδες . Έτσι περιπλανώμενοι επέστρεψαν και προξένησαν μεγάλες καταστροφές στη νήσο. Κατ’  άλλη όμως παράδοση οι Τελχίνες αναχώρησαν οι ίδιοι από τη νήσο προβλέψαντες την μεγάλη καταστροφή με κατακλυσμό από τον Δία.


« Xρόν δ´ στερον προαισθομένους τος Τελχνας τν μέλλοντα γίνεσθαι κατακλυσμν κλιπεν τν νσον κα διασπαρναι. Λύκον δ´ κ τούτων παραγενόμενον ες τν Λυκίαν πόλλωνος Λυκίου ερν δρύσασθαι παρ τν Ξάνθον ποταμόν. το δ κατακλυσμο γενομένου τος μν λλους διαφθαρναι, τς δ νήσου δι τν πομβρίαν πιπολασάντων τν γρν λιμνάσαι τος πιπέδους τόπους, λίγους δ´ ες τ μετέωρα τς νήσου συμφυγόντας διασωθναι· ν ος πάρχειν κα τος Δις παδας.» ( Διόδωρος Σικελιώτης Ιστορική Βιβλιοθήκη,  κεφ. 5, παραγρ. 56)



Άλλες επίσης  παραδόσεις λένε πως οι Τελχίνες ήταν μυθικοί  θνητοί, αλλά σπουδαίοι τεχνίτες και εφευρέτες, που είχαν ανακαλύψει διάφορα μέταλλα  όπως τον χαλκό  και τον σίδηρο  και είχαν επινοήσει πολλά εργαλεία για τη τέχνη τους, που φορώντας τα,  έδιναν  την εντύπωση πως τους έλλειπαν τα άκρα. Ακόμη και ότι μπορούσαν να ελέγξουν τον καιρό, νομιζόταν, αφού θεωρούσαν πως μπορούσαν να προκαλέσουν όλα τα καιρικά φαινόμενα.  Πιστεύονταν επίσης πως: αυτοί δίδαξαν στους ανθρώπους τη πρώιμη μεταλλουργία  και την εξόρυξη των μετάλλων. «…γενέσθαι δ´ ατος κα τεχνν τινων ερετς κα λλων τν χρησίμων ες τν βίον τν νθρώπων εσηγητάς. λέγονται δ´ οτοι κα γόητες γεγονέναι κα παράγειν τε βούλοιντο νέφη τε κα μβρους κα χαλάζας, μοίως δ κα χιόνα φέλκεσθαι· τατα δ καθάπερ κα τος μάγους ποιεν στοροσιν. λλάττεσθαι δ κα τς δίας μορφάς, κα εναι φθονερος ν τ διδασκαλί τν τεχνν…»( Διόδωρος Σικελιώτης Ιστορική Βιβλιοθήκη,  κεφ. 5, παραγρ. 55)


Οι Τελχίνες αναφέρονται ως κατασκευαστές της άρπης του Κρόνου και της τρίαινας του Ποσειδώνα καθώς και χυτά αγάλματα πολλών θεών όπως της Αθηνάς, του Απόλλωνα, της Ήρας, των Νυμφών στις πόλεις της Ρόδου κ.ά. καθώς και διαφόρων  σκευών, ποτήρια κ.λπ. Επίσης αναφέρεται πως κάποτε ο Απόλλωνας έστειλε καταστρεπτική νόσο στους Σικυωνείς όταν αρνήθηκαν να καταβάλουν στους Τελχίνες αμοιβή για εργασία που τους πρόσφεραν σε εξοπλισμό. Πολύ πιθανό λοιπόν φαίνεται να έχουν περάσει απέναντι στα μικρασιατικά παράλια, από την Ρόδο, οι Τελχίνες,  και να έχουν σχέση με την Λυκία. Χωρίς φυσικά να είναι σίγουρο κάτι τέτοιο.


«…γάλματά τε θεν πρτοι κατασκευάσαι λέγονται, καί τινα τν ρχαίων φιδρυμάτων π´ κείνων πωνομάσθαι· παρ μν γρ Λινδίοις πόλλωνα Τελχίνιον προσαγορευθναι, παρ δ αλυσίοις ραν κα Νύμφας Τελχινίας, παρ δ Καμειρεσιν ραν Τελχινίαν....» ( Διόδωρος Σικελιώτης Ιστορική Βιβλιοθήκη,  κεφ. 5, παραγρ. 55)



Η  ονομασία Γιγαντία που ο Ησύχιος μας πληροφορεί πως είχε η Λυκία αρχικά, αποδεικνύει την άμεση σχέση των Λυκίων με τους Κύκλωπες που όπως λέγεται πήρε μαζί του ο Προίτος όταν γύρισε στο Άργος και διεκδίκησε την βασιλεία από τον αδερφό του Ακρίσιο, αλλά και την συμβολή αυτών στο κτίσιμο του τείχους της Τίρυνθας. Αυτό όμως θα το δούμε στην συνέχεια.