Και μετά τον Τάνταλο και το τραγικό τέλος του
στην ανθρώπινη ζωή γιατί εκεί στην άλλη, στα Τάρταρα, τέλος καθώς λέγεται, δεν
υπήρξε, παρά μια αέναη τιμωρία, έρχεται
στην βασιλεία αλλά και στο προσκήνιο, ο υιός του, ο Πέλοψ που με την επέμβαση των Θεών σώθηκε,
όπως αναφέρει ο Απολλόδωρος στην Βιβλιοθήκη του:
« …ὅτι Πέλοψ σφαγεὶς ἐν τῷ τῶν θεῶν ἐράνῳ καὶ καθεψηθεὶς ὡραιότερος ἐν τῇ ἀναζωώσει γέγονε, καὶ κάλλει διενεγκὼν Ποσειδῶνος ἐρώμενος γίνεται, ὃς αὐτῷ δίδωσιν ἅρμα ὑπόπτερον· τοῦτο καὶ διὰ θαλάσσης τρέχον τοὺς ἄξονας οὐχ ὑγραίνετο…» (Επιτομή,κεφ.2,
παρ. 3)
Ο Πέλοψ λοιπόν έμαθε περί της αρματοδρομίας που
είχε ανακοινώσει ο Οινόμαος ο βασιλιάς της Πίσας στην Ήλιδα ο οποίος επειδή δεν
επιθυμούσε να παντρέψει την πανέμορφη κόρη του ( σύμφωνα με κάποιον χρησμό θα
τον φόνευε ο γαμβρός του), οργάνωσε τις αρματοδρομίες και όποιος τον νικούσε σε
αυτές θα γινόταν και γαμβρός και βασιλιάς της Πίσας.
Ο Οινόμαος ποντάριζε εκ του ασφαλούς σε αυτούς
τους αγώνες αφού τα άλογά του ήταν δώρο του πατέρα του Θεού Άρη («...ἔχων γὰρ ὅπλα τε καὶ ἵππους παρὰ Ἄρεος ἆθλον ἐτίθει τοῖς μνηστῆρσι τὸν γάμον…» Απολλοδ.
Βιβλιοθ. Επιτομη κεφ. 2, παρ. 4), και φυσικά ανίκητα σ' οποιαδήποτε μάχη ή
αγώνα. Ο πονηρός Πέλοπας όμως, γιός του Ταντάλου δεν ήταν; Τι άλλο από πονηρή
και ύπουλη σκέψη θα έκανε έ; Θα μου πείτε πονηρά λειτουργούσε και ο Οινόμαος
έτσι το πράγμα κατά κάποιο τρόπο αντισταθμίζεται... Ο πονηρός λοιπόν Πέλοπας
χρηματίζει έναν δούλο του Οινομάου υπεύθυνο του άρματος του βασιλιά της Πίσας
και φθείρει τον έναν τροχό του άρματος. Λέγεται όμως, πως η Ιπποδάμεια μόλις είδε τον Πέλοπα τον
ερωτεύτηκε και εκείνη ήταν που έπεισε τον δούλο του πατέρα της, Μύρτιλο να
βοηθήσει τον Πέλοπα. «…ού( του
Πέλοπος) το κάλλος ιδούσα η Ιπποδάμεια
έρωτα έσχεν αυτού και πείθει Μύρτιλον, τον Ερμού παίδα συλλαβέσθαι αυτώ…»
(Απολλοδ. βιβλιοθ. Επιτομή, κεφ. 2 παρ. 6).
Έτσι όταν συναγωνίζεται ο Οινόμαος με τον Πέλοπα με την μεγάλη ταχύτητα
που είχαν αναπτύξει οι ίπποι του φεύγει ο τροχός τσακίζεται το άρμα και ο
Οινόμαος ο οποίος εκσφενδονίζεται , πέφτει νεκρός. Έτσι νίκησε στον αγώνα και
έτσι έκανε γυναίκα του την Ιπποδάμεια ο Πέλοψ.
«…ὄπισθεν δέ ἐστι τοῦ ναοῦ τάφος Μυρτίλου. τοῦτον Ἑρμοῦ παῖδα εἶναι Μυρτίλον λέγουσιν Ἕλληνες, ἡνιοχεῖν δὲ αὐτὸν Οἰνομάῳ: καὶ ὁπότε ἀφίκοιτό τις μνώμενος τοῦ Οἰνομάου τὴν θυγατέρα, ὁ μὲν ἠπείγετο ὁ Μυρτίλος σὺν τέχνῃ τοῦ Οἰνομάου τὰς ἵππους, ὁ δὲ ἐν τῷ δρόμῳ τὸν μνηστῆρα, ὁπότε ἐγγὺς γένοιτο, κατηκόντιζεν. Ἱπποδαμείας δὲ ἤρα μὲν καὶ αὐτὸς ὁ Μυρτίλος, ἐς δὲ τὸν ἀγῶνα ἀτόλμως ἔχων ὑπεῖκε καὶ ἡνιόχει τῷ Οἰνομάῳ. τέλος δὲ καὶ ἀναφανῆναι τοῦ Οἰνομάου προδότην φασὶν αὐτὸν ὑπαχθέντα ὅρκοις, ὥς οἱ νύκτα ὁ Πέλοψ μίαν Ἱπποδαμείᾳ συγγενέσθαι παρήσει. ἀναμιμνήσκοντα οὖν τῶν ὅρκων ὁ Πέλοψ ἐξέβαλεν ἐκ τῆς νεώς: Φενεᾶται δὲ τοῦ Μυρτίλου τὸν νεκρὸ ἐκβληθέντα ὑπὸ τοῦ κλύδωνος λέγουσιν ἀνελόμενοι θάψαι, καὶ νύκτωρ κατὰ ἔτος ἐναγίζουσιν αὐτῷ…» ( Παυσανία Αρκαδικά, κεφ. 14,
παραγρ. 10-11)
Ο Μυρτίλος ήταν γιός του Ερμή και
άριστος ηνίοχος, ώστε τον είχε ο Οινόμαος πάντα στο άρμα του. Αγαπούσε και
αυτός την Ιπποδάμεια αλλά δεν τόλμησε να συναγωνισθεί με τους υπόλοιπους
μνηστήρες. Μετά την προδοσία προς τον Οινόμαο και τον θάνατο αυτού, ο Πέλοπας
μαζί με την αρπαγή της Ιπποδάμειας πήρε μαζί του και τον Μυρτίλο. Όμως όταν
σταμάτησαν στον Γεραιστό της Εύβοιας, για να φέρει νερό ο Πέλοπας της
Ιπποδάμειας, ο Μυρτίλος προσπάθησε να την αποπλανήσει. Το λέει αυτό η
Ιπποδάμεια του Πέλοπα, όταν γύρισε και εκείνος σκότωσε τον Μυρτίλο, ρίχνοντάς
τον στην θάλασσα. Ο Μυρτίλος καθώς έπεφτε στην θάλασσα καταράστηκε τον Πέλοπα
αλλά και την γενιά του. « …ὁ δὲ ῥιπτούμενος ἀρὰς ἔθετο κατὰ τοῦ Πέλοπος γένους…» ((Απολλοδ. βιβλιοθ. Επιτομή, κεφ. 2 παρ. 8).
Το πτώμα του Μυρτίλου, που
παρασύρθηκε από τα ρεύματα, βρήκαν στις ακτές τους οι Φενεάτες, και από αυτό το
γεγονός ονομάστηκε το Πέλαγος Μυρτώο. Οι Φενεάτες τιμούν τον Μυρτίλο με
νυκτερινές τελετές μια φορά τον χρόνο.
Έπρεπε όμως να καθαρθεί από τον φόνο, τόσο του Οινομάου όσο και του
Μυρτίλου, ο Πέλοψ, και γι’ αυτό πηγαίνει
στον Ωκεανό. Τον καθαρμό τον πραγματοποιεί ο Ήφαιστος. Επιστρέφει κατόπιν στην Πίσα, παντρεύεται την Ιπποδάμεια και γίνεται
βασιλιάς στην θέση του Οινομάου. « …Πέλοψ δὲ ἀποθανόντος Οἰνομάου τήν τε Πισαίαν ἔσχε καὶ Ὀλυμπίαν…» ( Παυσανίου Ηλειακά, κεφ. 1 ,
παραγρ.7)
Μάλιστα
τόση ήταν η χαρά των συμπατριωτών του στην Φρυγία, όπως πληροφορούμαστε στην Ωγυγία, ώστε χόρευαν
λέει, οι φρύγες χορό επινίκιο κατά τον
φρυγικό τρόπο, τον Κόρδακα αποκαλούμενο.
Και έκτισαν ναό αφιερωμένο στην Άρτεμη, της Κορδάκας Αρτέμιδος όπως τον είπαν
και κάθε χρόνο γιόρταζαν και θυσίαζαν για τα επινίκια του Πέλοπα. «…σημεῖά ἐστιν ἱεροῦ Κορδάκας ἐπίκλησιν Ἀρτέμιδος, ὅτι οἱ τοῦ Πέλοπος ἀκόλουθοι τὰ ἐπινίκια ἤγαγον παρὰ τῇ θεῷ ταύτῃ καὶ ὠρχήσαντο ἐπιχώριον τοῖς περὶ τὸν Σίπυλον κόρδακα ὄρχησιν…» (Παυσανίου Ηλειακά,μέρος
Β΄,κεφ.22,παραγρ.1)
