Η Παράδοση στην περιοχή της Ερμιόνης, έλεγε πως, το χάσμα αυτό ήταν η πιο γρήγορη
κατάβαση για τον Κάτω Κόσμο, στον Άδη. Γιά τόν λόγον αυτόν οι Ερμιονιδείς δεν
τοποθετούσαν στους νεκρούς τους τα γνωστά «πορθμεία», δηλαδή τον οβολό που
χρειάζονταν οι νεκροί για να «πληρώσουν» τον βαρκάρη που θα τους περνούσε από
την Αχερουσία λίμνη, στο βασίλειο του Πλούτωνα.
Μια
άλλη όμως κατάβαση στον Κάτω Κόσμο, στο βασίλειο του Άδου, στην αργολική
περιοχή και πάλι, έχουμε στην περιοχή της Λέρνας και συγκεκριμένα μέσω της
λίμνης Αλκυονίας. Είναι εδώ όπου ο Διόνυσος κατεβαίνει την απύθμενη λίμνη και
ανεβάζει από τα σκοτεινά παλάτια του Άδου, στον πάνω κόσμο, την μητέρα του
Σεμέλη:
«…τὴν Ἀλκυονίαν λίμνην, δι' ἧς φασιν Ἀργεῖοι Διόνυσον ἐς τὸν Ἅιδην ἐλθεῖν Σεμέλην ἀνάξοντα, τὴν δὲ ταύτῃ κάθοδον δεῖξαί οἱ Πόλυμνον. τῇ δὲ Ἀλκυονίᾳ πέρας τοῦ βάθους οὐκ ἔστιν οὐδέ τινα οἶδα ἄνθρωπον ἐς τὸ τέρμα αὐτῆς οὐδεμιᾷ μηχανῇ καθικέσθαι δυνηθέντα, ὅπου καὶ Νέρων σταδίων πολλῶν κάλους ποιησάμενος καὶ συνάψας ἀλλήλοις, ἀπαρτήσας δὲ καὶ μόλυβδον ἀπ' αὐτῶν καὶ εἰ δή τι χρήσιμον ἄλλο ἐς τὴν πεῖραν, οὐδὲ οὗτος οὐδένα ἐξευρεῖν ἐδυνήθη ὅρον τοῦ βάθους…»( Παυσανίου Κορινθιακά, κεφ. 37,
παραγρ. 4-5)
Εδώ ο Παυσανίας αναφέρει το
περιστατικό με τον Νέρωνα, ο οποίος θέλησε να μετρήσει το βάθος της λίμνης,
αφού όπως φαίνεται δεν θα πίστευε ότι ήταν χωρίς πυθμένα. Παρ’όλη όμως την
προσπάθεια ( έδεσε πολλά σκοινιά μαζί τοποθετώντας στην άκρη μόλυβδο ώστε να
βυθιστεί η μια άκρη τους), δεν επέτυχε να βρεί πυθμένα.
Η
Λέρνη ήταν φημισμένη, κατά την αρχαιότητα για τα πλούσια νερά της και τις πηγές
της, της Αμυμώνης, του Αμφιαράου και φυσικά όπως αναφέραμε την λίμνη Αλκυονία.
Στον άθλο του Ηρακλέως με την Λερναία Ύδρα αναφέρθηκε ο αποσυμβολισμός του,
δηλαδή το αποστραγγιστικό έργο του ημιθέου στην περιοχή.
Μια
περιγραφή κατάβασης στον Κάτω Κόσμο, όπως μας πληροφορεί ο περιγητής Παυσανίας,
που αφορά την περιοχή της Λέρνης, έχουμε κοντά στον Ερασίνο ποταμό και
συγκεκριμένα στο μέρος όπου υπάρχει κάποιος ποταμός Χείμαρρος : «ἀναστρέψας δὲ ἐς τὴν εὐθεῖαν τόν τε Ἐρασῖνον διαβήσῃ καὶ ἐπὶ τὸν Χείμαῤῥον ποταμὸν ἀφίξῃ. πλησίον δὲ αὐτοῦ περίβολός ἐστι λίθων, καὶ τὸν Πλούτωνα ἁρπάσαντα ὡς λέγεται Κόρην τὴν Δήμητρος καταβῆναι ταύτῃ φασὶν ἐς τὴν ὑπόγεων νομιζομένην ἀρχήν. ἡ δὲ Λέρνα ἐστίν, ὡς καὶ τὰ πρότερα ἔχει μοι τοῦ λόγου, πρὸς θαλάσσῃ, καὶ τελετὴν Λερναίᾳ ἄγουσιν ἐνταῦθα Δήμητρι.»( Κορινθιακά, κεφ. 36,παραγρ.7)
Από εδώ λοιπόν, λένε οι
πληροφορίες του Παυσανία, κατέβασε ο Πλούτων την κόρη της Δήμητρας στο Βασίλειό
του. Στην μνήμη αυτής τελούν τα Μυστήρια των Λερναίων. Τα Λέρναια όπως
γνωρίζουμε ήταν τελετές που γίνονταν προς τιμή της Πρόσυμνας Δήμητρας αλλά και του
Διονύσου ( και στις δυο περιπτώσεις έχουμε κατάβαση στον Κάτω Κόσμο), και μέσω
αυτών ζητούσαν την εύνοια των θεοτήτων για καλή εφορία τόσο των καρπών όσο και
των κοπαδιών. Είναι η αλληγορική σημασία που αναφαίνεται από τον μύθο της
Περσεφόνης και αφορά την χειμωνιάτικη περίοδο της «νάρκης» της γαίας και την
επάνοδο στην αναγέννησή της κατά την περίοδο της Ανοίξεως και την ευφορία του θέρους.
Η πηγή της Αμυμώνης βρισκόταν
στους πρόποδες του όρους Ποντίνου, και σ΄έναν πλάτανο που είχε φυτρώσει εκεί,
γεννήθηκε και μεγάλωσε η Ύδρα.
Η πηγή που αναφέρεται στον Αμφιάραο, τον
εγγονό του Μελάμποδος και συμβασιλέως με τον Αργείο Άδραστο στο Άργος ( έχουμε
αναφέρει σχετικά στο ομότιτλο κεφάλαιο) έχει επίσης σύνδεση με τον Κάτω Κόσμο.
Η παράδοση λοιπόν λέει ότι κατά την διάρκεια της καταδίωξής του από τον Θηβαίο
Περικλύμενο ( μετά την ήττα των βασιλέων κατά της Θήβας: «Επτά επί Θήβας»), ο
Ζεύς για να γλυτώσει τον ευσεβή Αμφιάραο από ατιμωτικό θάνατο –είχε
κληρονομήσει την θεραπευτική μαντική τέχνη από τον παππού του Μελάμποδα και
είχε τα μάλα βοηθήσει ,ευεργετήσει μέσω αυτής, τους ανθρώπους- άνοιξε χάσμα
στην γη όπου έπεσε μέσα ο Αμφιάραος μαζί με το άρμα του.
«λέγεται δὲ Ἀμφιαράῳ φεύγοντι ἐκ Θηβῶν διαστῆναι τὴν γῆν καὶ ὡς αὐτὸν ὁμοῦ καὶ τὸ ἅρμα ὑπεδέξατο( Αττικά Παυσανίου κεφ. 34 παραγρ. 2 ) και στα Κορινθιακά κεφ.23,παραγρ.2 , όπου ο
περιηγητής Παυσανίας μας πληροφορεί πως μαζί με τον Αμφιάραο στο χάσμα έπεσε
και ο Βάτων που ήταν ο ηνίοχος του Αμφιαράου και ο οποίος ανήκε στην ίδια γενιά
μ’αυτήν του Αμφιαράου, των Μελαμποδιδών :
«ἦν δὲ ὁ Βάτων γένους Ἀμφιαράῳ τοῦ αὐτοῦ τῶν Μελαμποδιδῶν καὶ ἐς μάχην ἐξιόντι ἡνιόχει τοὺς ἵππους: γενομένης δὲ τῆς τροπῆς ἀπὸ τοῦ Θηβαίων τείχους χάσμα γῆς Ἀμφιάραον καὶ τὸ ἅρμα ὑποδεξάμενον ἠφάνισεν ὁμοῦ καὶ τοῦτον τὸν Βάτωνα.»
Επίσης ένα άξιο αναφοράς σημείο
σχετικό με την λίμνη Αλκυονίδα είναι αυτό όπου, όπως έλεγαν οι κάτοικοι της
περιοχής, δια χειρός Παυσανίου καταγεγραμμένο, πώς ενώ τα νερά της λίμνης φαίνονται
ήρεμα και γαλήνια, στην επιφάνειά της, εν τούτοις όποιος προσπαθήσει να
διασχύσει την λίμνη κολυμπώντας, τον ρουφούν στα βάθη της.
Διαβάζουμε σχετικά
στα Κορινθιακά κεφ. 37, παραγρ. 6 : «…καὶ τόδε ἤκουσα ἄλλο: τὸ ὕδωρ τῆς λίμνης ὡς ἰδόντα εἰκάσαι γαληνόν ἐστι καὶ ἠρεμαῖον, παρεχόμενον δὲ ὄψιν τοιαύτην διανήχεσθαι τολμήσαντα πάντα τινὰ καθέλκειν πέφυκε καὶ ἐς βυθὸν ὑπολαβὸν ἀπήνεγκε…»
Τέλος σε απόσταση περί τα 400μ.
από την ακτή της Λέρνης, μέσα στην θάλασσα αναβλύζει πηγή, η λεγόνη «Δεινή» ή
«Ανάβαλος», όπου κατά την παράδοση λέγεται ότι οι Αργείοι έκαναν προσφορές στον
Ποσειδώνα με άλογα τα οποία στόλιζαν και έριχναν μέσα στην θάλασσα, τα οποία ο
Ποσειδώνας μετά τα άφηνε να επιστρέψουν στην ακτή.